(Nicolas), Frans geschiedschrijver (Besançon 2 Juli 1842 - Parijs 10 Nov. 1905), doceerde van 1871-1875 aan de universiteit van Caen, daarna aan die van Nancy, en was sedert 1882 aan de Sorbonne te Parijs hoogleraar in nieuwe en contemporaine geschiedenis. Van 1896-1898 maakte hij als minister van Onderwijs deel uit van het kabinet-Méline.
Als jong historicus heeft hij door een voortreffelijk boek over Constantijn VII Porphyrogennetos mede de stoot gegeven tot een herleving van de studie der Byzantijnse geschiedenis in Frankrijk. Vervolgens trok het verleden van de Slavische landen, vooral van Rusland, hem aan. Zijn grote belangstelling voor de politiek richtte zijn aandacht daarnaast op actuele, inz. op koloniale vraagstukken (hij was een trouw medestander van Jules Ferry) en op de geschiedenis van het moderne Europa.Bibl. : L’Empire grec au Xe siècle : Constantin Porphyrogénète (1870) ; De byzantino Hippodromo et de circensibus factionibus (1870); La domination française en Allemagne, 1792-1804 (1873); L’Allemagne sous Napoléon I (1874); La Russie épique (1876); Hist. de la Russie (1878) ; Hist. de la civilisation (2 dln 1885-1887) ; Hist. de la civilisation contemporaine en France (1888); La France coloniale (1886); Russes et Prussiens (1895); Jules Ferry (1903); L’Empereur de Carthage (1904: hist. roman); Etudes sur l’hist. byzantine (1912). Samen met E. Lavisse gaf hij uit: Histoire générale du IVe siècle à nos jours (12 dln, 1892-1901).
Lit.: P. Vidal de La Blache, Notice sur la vie et les œuvres d’A. R. (1906).
