(Marie René Auguste) Frans diplomaat en dichter (Saint Léger-les-Feuilles, Kleine Antillen, 31 Mrt 1887), studeerde rechten en handelswetenschappen en trad in 1914 in dienst van het ministerie van Buitenlandse Zaken.
Achtereenvolgens was hij consul te Sjanghai, gezantschapssecretaris te Peking en deskundige voor politieke aangelegenheden op de conferentie te Washington voor de beperking der bewapening, in Nov. 1921. Voortaan was hij steeds werkzaam aan de Quai d’Orsay; in 1925 werd hij kabinetschef van Briand, in 1929 directeur van de afdeling politieke en commerciële zaken. Op verscheidene internationale conferenties vertegenwoordigde hij zijn land. Op 28 Febr. 1933 werd Léger, met de rang van ambassadeur, secretaris-generaal van het ministerie van Buitenlandse Zaken als opvolger van Philippe Berthelot. In deze functie oefende hij, blijvende figuur achter de steeds wisselende ministers, zeer grote invloed uit op de Franse buitenlandse politiek in de laatste jaren voor Wereldoorlog II. In 1940, na de Franse capitulatie, werd hij wegens zijn anti-Duitse gezindheid ontslagen. Hij week uit naar de V.S., waar hij een functie aanvaardde bij de Library of Congress. Ook na de oorlog bleef hij in de V.S.
Als Saint-John Perse heeft Alexis Léger zich een belangrijk en diep dichter getoond, sinds hij in Aug. 1909 in de JV.R.F. debuteerde (als „Saint Léger-Léger") met verzen: Images d Crusoe, gevolgd in 19 ii door Eloges, gedichten „pour fêter une enfance”, een exotische verbeelding ener jeugd. Voor het eerst onder pseud. St.-John Perse (naar de Latijnse dichter Persius) schreef hij het grote gedicht in 10 zangen Anabase, geïnspireerd op een tocht door de Gobi-woestijn (1924); dit werk geldt, om zijn grootse visie, als St.-John Perse’s beste (vert. in vele talen, Eng. d. T. S. Eliot; ten onrechte wordt ook vert. i. h. Ned. d. Du Perron vermeld). Een gedicht, ontstaan naar aanleiding van een reis naar de Polynesische eilanden, werd in 1940 door de Duitsers, die Léger’s woning doorzochten, vernietigd. In zijn Washingtonse tijd, nadien, dankte hij veel aan de dichter Archibald MacLeish. In Amerika ontstond Exil, eerste dichterlijk getuigenis van een groothartig gedragen ballingschap, met delen van de schoonste lyriek. Uit 1946 dateert Vents, een prachtig epos van groei en expansie der V.S. In 1950 kende de Amerikaanse academie van Kunsten en Wetenschappen hem (naast Faulkner voor proza), haar 5-jaarlijkse poëzieprijs toe. Perse’s grotere gedichten op thema’s van een uitgesproken universeel karakter, vertonen een eigen vorm met klassieke toon, vervuld van zeer bijzondere taal- en beeldeffecten.
Zijn hoofdthema is dat der ballingschap, van de mens als zodanig, van hemzelf bijzonderlijk. St.John Perse’s betekenis als dichter is door vele groten erkend (Rilke, Eliot, Ungaretti, v. Hofmannsthal, Larbaud, Gide); in zijn eigen land, Frankrijk, is zijn erkenning gering.
Bibl. (beh. de gen.): Pluies; Neiges; Poème à l’Etrangère (1942—’43); Et vous, mers (fragm., in hieronder genoemd Hommage).
Lit.: Hommage à St.-Jonn Perse (Ed. d. 1. Pléiade, Paris 1950). —, Fernand, Frans schilder (Argentan 4 Febr. 1881), was sedert 1898 in Parijs werkzaam, maar moest wegens financiële moeilijkheden op alle mogelijke manieren in zijn onderhoud voorzien, zodat hij alleen ’s avonds de schildersateliers in Montparnasse kon bezoeken. Na 1908 kwam hij in verzet tegen het impressionnisme en begon in zeer persoonlijke, kubistische trant te werken. Wereldoorlog I inspireerde hem, door het gebruik van gemechaniseerde wapens, tot een mechanisch dynamisme in de kunst. Tussen 1917-1919 ontstond zijn grootste doek De Stad. Op de Tentoonstelling van Decoratieve Kunst van 1925 maakte Léger grote wanddecoraties. Zijn omvangrijk atelier heeft tegenwoordig vele leerlingen van alle nationaliteiten, die hier inspiratie vinden voor moderne reclamekunst en filmdécors. Zijn ballet Mécanique, in 1925 opgevoerd, had grote invloed op de ontwikkeling van de huidige balletkunst.
Lit.: R. Huyghe, L’Art Contemporain (Paris 1948); D. Cooper, F. L. et le nouvel espace (1949, Fr. en Eng. tekst).
