de Grootmoedige hertog (1550-1579) van Beieren (1 Mrt 1528-24 Oct. 1579) is een der belangrijkste vorsten uit het tijdperk der Contra-reformatie in Duitsland. Door zijn huwelijk met Anna, de dochter van den lateren keizer Ferdinand, legde hij de grondslag voor het samengaan van de huizen Wittelsbach en Habsburg in de strijd tegen het Protestantisme.
Eerst stond hij vrij neutraal in de kerkelijke kwestie en bemoeide zich vooral met de verzameling van allerlei kunstschatten (het begin van de prachtige Münchener musea); vele kunstenaars leefden aan zijn hof, o.a. de componist Orlando Lasso. Daardoor zeer in geldnood, moest hij veel toegeven aan de Stendenvergadering, waar vooral de adel zeer vérgaande Protestantse eisen stelde. Deze adel wist hij echter te bestrijden, meegaande met de algemene zucht naar opruiming van de kleine onafhankelijke territoria. Het Concilie van Trente wees alle tegemoetkoming aan de eisen der Evangelischen af, hoewel Albrecht er op aandrong, waarop hij van 1564 af zich aan de hervorming der kerkelijke toestanden in zijn hertogdom, geheel in R. Kath. geest zette. Krachtig werden misstanden opgeruimd, het onderwijs aan leken en geestelijken verbeterd (vooral door de Jezuïeten), alle Protestantse predikanten geweerd en nauwe aansluiting bij de omringende bisschoppen gezocht. Zijn voorbeeld vond bij velen navolging. Beieren werd het middelpunt van de restauratie van het Katholicisme in Duitsland.Lit.: Goetz, Die Bayerische Politik im ersten Jahrzehnt der Regierung Herzog A’s, V (1896); Idem, Beiträge z. Gesch. Herz. Albrechts V (1898); S. Riezler, Geschichte Baierns IV (1899).
