Belgisch koloniaal pionier (Dalhem 7 Mei 1849 - Brussel 10 Febr. 1915), zoon van een dorpsgeneesheer, nam op 16-jarige leeftijd dienst in het Belgisch leger.
In 1868 werd hij op de Militaire School opgenomen, waar hij zijn studiën beëindigde als de eerste van zijn promotie. In 1870 werd hij onderluitenant, in 1876 luitenant en ordonnansofficier van koning Léopold II. Als secretaris van de „Internationale Vereniging tot Verkenning en Beschaving van Midden-Afrika’’ en later bij het „Studiecomité van Opper-Kongo” ijverde hij voor de inrichting van de eerste Belgische expedities van 1877 tot 1884. Op ii Oct. 1883 promoveerde hij tot vleugeladjudant van de Koning, en van toen af werd hij de vertrouwensman en de medewerker van de Souverein van de onafhankelijke Staat Kongo.
Op zijn initiatief werd op 2 7 Dec. 1886 de „Compagnie voor Handel en Nijverheid” (C.C.C.I.) gesticht. Als eerste maatschappij met actieve zetel in Kongo werd ze „la douairière” geheten. Op 8 Mei 1887 scheepte Thijs zich met een technische en handelsmissie in naar Kongo, en, terug in België, publiceerde hij de kaart van de Kasaï- en Loeloea -rivieren, alsmede een verslag over de noodzakelijkheid van een spoorweg tussen Matadi en Leopoldstad. Dank zij dit verslag werd op 13 Juli 1889 de „Compagnie du Chemin de Fer du Congo” opgericht. Achtereenvolgens stichtte hij de „Compagnie des Magasins Généraux” (1888), de „Compagnie des Produits du Congo” (1889), de „Compagnie du Katanga” (1891), de „Banque d’Outre-Mer” (1899). Van 1897 tot 1912 ondernam hij tien inspectiereizen naar Kongo. Door zijn talrijke voordrachten en studiën, zijn strijd in de pers, het aanleggen van de Kongospoorweg, de stichting van de eerste maatschappijen met actieve zetel in Kongo, heeft hij een voorname plaats ingenomen in het exploiteren der rijkdommen van deze kolonie. Hij heeft eveneens de Belgische belangen in het buitenland bevorderd, afzetgebieden voor de Belgische producten ontdekt en tot de ontwikkeling van de koopvaardijvloot bijgedragen. In 1904 ontstond met de Koning een meningsverschil betreffende de Belgische belangen in China, dat aanleiding gaf tot zijn ontslag als vleugeladjudant. In 1913 werd hij tot generaal bevorderd. Zijn standbeeld werd in 1927 opgericht in het Jubelpark te Brussel (beeldhouwer Franz Huygelen). PROF. DR M. VERSTRAETE
Bibl.: talrijke voordrachten, zie Cornet, op. cit. bl. 390; kaarten en studiën, zie Janssens en Cateaux, op. cit. bl. 741.
Lit.: Ed. Janssens et Alb. Cateaux, Les Beiges au Congo (Anvers 1912), dl II, bl. 717-741; René Cornet, La bataille du rail (Bruxelles 1947); H. Le Boeuf, in: Rev. Col. Beige, (Bruxelles 1948), nr 66, bl. 440; G. D. Perrier, id. 1948, nr 67, bl. 479, id. nr 66, bl. 439.
