Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-06-2022

Afgietsels

betekenis & definitie

worden vervaardigd door het beeld of het reliëf, dat men wil reproduceren, met een weke, snel stijf wordende stof geheel te bedekken in voldoend dikke laag (leem en gips zijn daartoe de meest gebruikte materialen) , welke stof, na stijf en vast te zijn geworden, in stukken wordt afgenomen. Daarna worden de stukken (na aan de binnenzijde met een vette stof te zijn bestreken, die het kleven van de gietstof moet verhinderen), weer aan elkander gepast, zoals zij oorspronkelijk hebben gezeten, doch nu zonder de kern, en zo stevig saamgebonden, dat. zij niet kunnen verschuiven; waarna de holte wordt volgegoten met de massa, waaruit het afgietsel zal bestaan.

Men gebruikt daartoe metaal, gips, klei, caoutchouc, enz. De beroemde Griekse Tanagrabeeldjes in terra-cotta zijn o.a. op die wijze gereproduceerd naar vooraf geboetseerde beeldjes.Het doel van het maken van afgietsels is, op goedkope en gemakkelijke wijze een beeldhouwwerk, boetseerwerk of bronswerk te vermenigvuldigen. Meestal worden afgietsels genomen van opzettelijk daartoe vervaardigde modellen in klei of was; zelden van originelen in brons of steen. Men onderscheidt twee soorten van afgieten: met verloren vorm (a cire perdue) en met behoud van het model.

Een middel om een gipsafgietsel de dode kleur en de dode materie te ontnemen, is om aan het gips, vóór het gebruik, melk of stearinezuur toe te voegen, of om de oppervlakte van het gipsafgietsel in te smeren met paraffine of was.

Gipsafgietsels van Egyptische, Griekse, Romeinse en Gothische beeldhouwkunst vindt men thans in groten getale in de musea van alle landen, ter lering, om het publiek te bereiken, dat de middelen mist de voorwerpen ter plaatse te zien.

< >