(1) (Ned.) Limburgse gemeente van 9876 ha, met (1953) 24700 inw., v. w. (1947) 98,5 pct R.K., i pct Prot., 0,5 pct andersdenkenden, omvat de stad Weert (1953 16 500 inw., van wie (1947) 1221 inw. in gestichten) en de kerkdorpen Altweerterheide (800 inw.), Vrakker (2900 inw.), Laar (1300 inw.), Leuken (1800 inw.), Swartbroek (600 inw.) en Tungelroy (800 inw.). De stad Weert is gelegen in het Z. van de Peel aan de Zuid-Willemsvaart en aan de spoorlijn en de rijksweg Eindhoven - Maastricht.
Sedert 1062 als vrije rijksheerlijkheid behorend aan het Kapittel van St Servaas te Maastricht, geraakte Weert in de 13de en 14de eeuw in het bezit der heren, later graven van Hoorne, die het in de 13de eeuw omwalden en in 1414 verdere stadsrechten gaven. De grote bloei dateert van 1450-1550, vooral door het Weerter laken, dat in geheel West-Europa, tot in Engeland toe, bekendheid genoot. Sedert de 80-jarige oorlog behoorde het bij Spaans, later bij Oostenrijks Opper-Gelder. Het bezit de St Martinuskerk, een ruime Laatgothische hallenkerk van 1450-1500, met het graf van de laatste graaf van Hoorne, Philips van Montmorency, in 1568 met Egmond te Brussel onthoofd, en met de St Maartenstoren, die met zijn speklagen van natuur- en baksteen en rijk versierde hoekberen een typisch voorbeeld van de Kempense torentrant is; het Minderbroedersklooster, gesticht in 1461, is de zetel der Ned. Minderbroedersprovincie met archief en rijke bibliotheek; voorts zijn er de ruïnes van het isde-eeuwse kasteel der graven van Hoorne, een 17de-eeuws Muntgebouw en in het stadhuis het streekmuseum van oudheden. Van de moderne bouwwerken geniet bekendheid de St Jozefskerk van architect Boosten met vele specimina van moderne kunst. In 1938 vestigde zich hier het garnizoen voor de verdediging van het zuidelijk uiteinde der Peel-Raamstelling.
De veelzijdige industrie omvat vnl. tricotages, machines, meel, vleeswaren, drukkerijen, lucifers, aluminiumwaren, bier, weegwerktuigen, kerkorgels, chemische producten, schepen, betonwaren, corsetten, weverijen, beschuiten. Rond de stad ligt een uitgestrekt landbouwgebied. Weert heeft talrijke R.K. Onderwijsinstellingen, w.o. het Grootseminarie Minderbroeders (theologie), en een onderofficieren-opleidingsschool. De gemeente bezit verscheidene natuurreservaten (bossen, vennen, zandverstuivingen).
(2), gemeente in de provincie Antwerpen, aan de Schelde, op vlakke zand- en leembodem, 472 ha (landbouw, mandenvlechten), telt (1952) 790 inw. Eertijds bestond er een kommanderie van Tempeliers. Tot ca 1800 hoorde het onder Temse.
