Gelderse gemeente van 3173 ha met (1953) 19480 inw., v. w. (1947) 63 pct Prot., 22 pct R.K. en 15 pct andersdenkenden, is gelegen aan de Zuidelijke Veluwezoom, aan de Rijn.
De bodem bestaat in het W. uit zware rivierklei en veengronden; in het O. en N. uit zandgronden met bossen, heide en akkerland. Wageningen, dat door afwisseling van grondsoorten en door hoogteverschillen rijk is aan natuurschoon, ligt aan de rijksweg Arnhem Utrecht. De gemeente beschikt over een Rijnhaven van behoorlijke capaciteit en een spoorwegverbinding voor goederenvervoer. Voor personenvervoer busverbindingen in alle richtingen (Utrecht. Arnhem, Ede, Amersfoort en Betuwe).
De aanwezigheid van de Landbouwhogeschool met haar vele laboratoria en van de talrijke instituten op agrarisch gebied geven de gemeente een bijzonder aspect.
Andere belangrijke instellingen zijn het Scheepsbouwkundig Proefstation en het Station voor Maalderij en Pakkerij. Voorts zijn er een Technische school, verscheidene musea (landbouw-, historisch, capitulatiemuseum) en een arboretum. Er zijn enige industrie (baksteen, sigaren, meubels) en 2 grote drukkerijen, annex binderij en uitgeverij. Behalve een weekmarkt heeft Wageningen ook veemarkten (w.o. paarden).
GESCHIEDENIS
Wageningen is één der oudste steden van de provincie Gelderland; wordt reeds in de Romeinse tijd genoemd. De stad verwierf stadsrechten in 1263. In de loop der eeuwen is Wageningen het toneel van hevige strijd geweest, zo ook in Wereldoorlog II. De strategische ligging is hieraan niet vreemd. Op 5 Mei 945 werd in de ruïne van het bekende hotel „De Wereld” de onvoorwaardelijke capitulatie van het 25ste Duitse leger getekend ten overstaan van Lt.-Generaal Charles Foulkes. De bevrijdingsgedachte wordt levendig gehouden door het in 1951 tegenover dit thans gerestaureerde hotel opgerichte bevrijdingsmonument.
Lit.: G. Goossen, Geschiedk. en plaatselijke beschrijving v. W. (1862); W. als woon- en industriestad (1928); D. Regeling, De stad der tegenstellingen: een sociografie van W., diss. Amsterdam (1933) ;H. F.
Hartogh Heys van Zouteveen, W. en omstreken in het verloop der eeuwen, in: Tijdschr. voor volkshuishouding en stedebouw (1930); P. Buringh, Over de bodemgesteldheid rondom W. (Wageningen 1951).
