heet in Zuid-Afrika de politieke partij, die onder leiding van Hertzog en Smuts op 5 Dec. 1934 is ontstaan uit de fusie der nationalistische volgelingen van Hertzog en de aanhangers der „Suid-Afrikaanse Party” van Smuts. De officiële naam is „Verenigde Suid-Afrikaanse Nasionale Party”.
Hertzog werd haar leider, Smuts de onderleider, en in 1938 behaalde zij een zeer grote meerderheid in het Parlement tegenover de nationale partij van Malan, op een programma dat voor alles was ingesteld op vreedzame samenwerking van de Engels- en Afrikaanssprekende elementen in de Unie. Na de oorlogsverklaring aan Duitsland in 1939 verloor de partij wel is waar een aantal aanhangers aan Malan, en Hertzog vormde een eigen partij, maar de concentratie op de oorlogvoering kwam aan de regering ten goede, zodat de oorlogsverkiezingen van 1943 de meerderheid van de Verenigde Partij nog vergrootten.Het meer-positieve beleid van de Nationale Partij na Wereldoorlog II (z Nationale Party) deed echter de kansen keren en de straffe leiding van Smuts liet geen opkomen van andere leidende figuren toe, terwijl J. H. Hofmeyr in 1948 overleed. Zodoende veroverde Malan in hetzelfde jaar het regeringskasteel en de Verenigde Partij werd mèt de Arbeiderspartij in de oppositie gedrongen.
In de periode tot 1953 leverde zij' een felle parlementaire strijd tegen Malan’s wetgeving op kleurgebied, zoals de wet op aparte woongebieden voor gekleurde bevolkingsgroepen in de steden, en de wet op de verandering van het kiesrecht der halfbloeden („kleurlingen”) in de Kaapprovincie van direct stemrecht naar aparte vertegenwoordiging door blanken in het parlement. De Verenigde Partij werd hierbij sinds 1951 gesteund door een buiten-parlementaire, doch militair-georganiseerde groep van oud-strijders uit de wereldoorlogen, het „Toorts Commando” genoemd, die in de steden grote aanhang kreeg; doch op het platteland verloor de Verenigde Partij meer en meer haar aanhang. Een zware slag voor haar werd de dood van Smuts op 11 Sept. 1950, waardoor de leiding overging op de vijftigjarige oud-minister van landbouw, de advocaat J. G. N. Strauss, die het gezag van Smuts miste.
Ten slotte wreekte zich ook het feit dat zij een compromis-partij was, die steeds twee standpunten had te ontzien. Zo kon zij tegen het „apartheidsbeleid” van Malan slechts weinig eigen en opbouwende kleur-politiek plaatsen. Dit leidde tot een grote verkiezingsnederlaag op 15 Apr. 1953, waarbij de Verenigde Partij slechts 57 zetels overhield tegen de 94 die de Nationale Partij van Malan verkreeg, hoewel zij over het hele land toch nog meer stemmen dan de Nationale Partij behaalde, daar zij in de grote steden veelal belangrijke meerderheden had, die echter bij het bestaande kiesstelsel geen gewicht in de schaal leggen. De Verenigde Partij heeft thans grote moeite om haar aanhangers bijeen te houden.
PROF. DR M. BOKHORST.
