Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 18-10-2023

VERDINASO

betekenis & definitie

(Verbond van Dietse Nationaalsolidaristen) ook Dinaso geheten, is de naam van een politieke beweging in België, opgericht door Joris van Severen op 6 Oct. 1931 en verdwenen in de loop van Wereldoorlog II. Na Wereldoorlog I, waar hij aan deelnam, zetelde Van Severen 7 jaar in de Kamer der Volksvertegenwoordigers als gekozene van de Frontpartij, later Vlaams Nationalistische Kamergroep.

Niet herkozen in 1931, stichtte hij een nieuwe partij, het Verdinaso. Aanvankelijk was het doel van die beweging de oprichting van een Dietse staat door samengroei van Vlaams-België, Nederland en Frans Vlaanderen. Deze territoriale objectieven zouden later worden uitgebreid en ook mede Wallonië en het Groothertogdom Luxemburg omvatten. Vandaar de oorsprong van een scherp conflict met de Vlaamse Nationalisten, die naar federalisme en separatisme streefden, en met diegenen die in de Verdinasobeweging een gevaar zagen voor de Belgische integriteit en souvereiniteit.Tegenover de dreigende internationale toestand in 1938-39 tekent zich in het Verdinaso een nieuwe evolutie af. Het programma luidt alsdan: België één en sterk, loyaal achter koning Leopold. Geen taalstrijd meer, geen separatisme; unitaire alliantie en economische unie met Nederland.

Wegens zijn anti-democratische doctrine (inrichting van het maatschappelijk leven op solidaristische grondslag, corporatieve volkse ordening, huldiging van het leiderbeginsel, antikapitalisme en tevens scherp anti-marxisme, daarbij vrij sterk antisemitisme, enz.), maar vooral wegens al te opvallende trekken van gelijkenis met het nationaal-socialisme in het uiterlijk vertoon (uniformen, optochten, manier van groeten) en de uitgesproken sympathie betoond voor de N.S.B. in Nederland en andere buitenlandse nationalismen, werd het Verdinaso van verscheidene kanten heftig bestreden. Desondanks werden, in de laatste jaren vóór Wereldoorlog II, zijn landdagen geregeld door 8 tot io ooo leden en belangstellenden bijgewoond en telde zijn strijdformatie, de Dietse Militanten Orde, een paar duizend leden.

Op 10 Mei 1940 werd Joris van Severen door de Belgische veiligheidsdienst weggevoerd als verdachte en op 20 Mei in de grote verwarring van de aftocht te Abbeville (Fr.) door Franse soldaten neergeschoten. In de eerste maanden van de bezetting werd hij in de leiding van de partij opgevolgd door mr E. Thiers, die na enkele maanden aftrad. Een gedeelte van de leden nam tegenover de bezetter een passieve houding aan. Anderen collaboreerden en gingen geleidelijk naar actieve politieke groeperingen over. Op 10 Mei 1941 werden het Vlaams Nationaal Verbond, Rex-Vlaanderen en wat er overbleef van het Verdinaso in één enkele organisatie verenigd.

De Dietse Militanten Orde (Dietse Militie) werd versmolten met de Zwarte Brigade van het Vlaams Nationaal Verbond; de Dinaso-Vrouwenbond, het Jeugdverbond en de corporaties werden in de overeenkomstige formaties van het Vlaams Nationaal Verbond ingeschakeld. Van dat ogenblik af hield het Verdinaso feitelijk op te bestaan. Ook in Nederland heeft een kleine afdeling van het Verdinaso bestaan, onder leiding van Ernst Voorhoeve. Deze afdeling werd 9 Nov. 1940 opgelost in de N.S.B.

Lit.: M. van de Velde, Gesch. der jong Vlaamsche beweging. Met begel. woord van A. Meyer (’s-Gravenhage 1941).

< >