(agrypnia, asomnia) is meestal het gevolg van emotionele spanningen of van een verkeerde levenswijze; zij kan ook berusten op lichamelijke stoornissen, bijv. indien deze aanleiding geven tot pijn of benauwdheid. Voorts komt slapeloosheid veel voor bij neurosen, psychosen en bij oude mensen met arteriosclerose van de hersenvaten.
Bij de beoordeling van klachten over slapeloosheid dient men rekening te houden met de natuurlijke behoefte aan slaap, die individueel zeer verschillend is en met het klimmen der jaren veelal afneemt, alsmede met het feit, dat slechte slapers — zoals herhaaldelijk objectief is vastgesteld — geneigd zijn de tijd die zij slapen te onderschatten en de slapeloze perioden te overschatten. Langdurige slapeloosheid kan uitputting en nerveuse spanning veroorzaken, waardoor dan een vicieuse cirkel ontstaat. De behandeling is afhankelijk van de oorzaken. Vaak is psychotherapie belangrijker dan het gebruik van slaapmiddelen.
