of Scythen, Assyrisch Iškuza, volk van Iraanse afkomst (wellicht met Mongoolse inslag), sedert de 8ste eeuw v. Chr. uit het Oosten verdreven en gevestigd in Zuid-Rusland tussen Don en Dnjester of Donau (aldaar ook Skoloten genoemd); de Grieken (reeds sedert Herodotus) rekenden echter ook andere stammen bij de Kaspische Zee in Turkestan tot hen.
Zij waren verdeeld in stammen en leefden als nomaden, de mannen te paard, de vrouwen en kinderen op tentwagens. Als strijders waren zij zeer gevreesd, omdat zij in de steppen snel terugweken, met pijlen op hun vervolgers schietend; het skalperen was bij hen in gebruik. Hun taal was vermoedelijk Iraans; hun kleding leek veel op die der Perzen en der Galliërs (met broek en schoenen); zij waren zeer gesteld op sieraden, die meest uit Griekenland werden geïmporteerd (vele vondsten in Zuid-Rusland).Zij vereerden een godin Tabiti (door de Grieken gelijkgesteld met Hestia), een god Papaios (Zeus); maar bovenal een oorlogsgod, wie zij mensenoffers brachten. Hun koningen werden te midden van vele kostbaarheden met hun volgelingen en paarden (deze gevuld met stro en opgezet) begraven. Aan de kust der Zwarte Zee heeft de cultuur der Skythen sterk onder Griekse invloed gestaan. Om hun invallen in zijn gebied tegen te gaan (Cyrus had al tegen de nomadische Massageten gestreden) trok (513 v. Chr.) Darius I van Perzië over de Bosporus door Thracië tegen hen op. Zij trokken zich echter terug, zodat de Perzen weldra, afgemat, met grote verliezen naar Azië terugkeerden.
Eerst Mithridates de Grote voerde weder met succes oorlog tegen hen, nadat de dynasten der Griekse steden aan de Zwarte Zee, die door de naburige Skythen onderdrukt werden, hem hun steden overgeleverd hadden. Weldra werden de Romeinen door het onderwerpen van de koningen van de Bosporus en door het aanknopen van handelsbetrekkingen nauwkeuriger met de Skythen bekend; doch deze naam maakte plaats voor die der Sarmaten, een volk waarvan zij afhankelijk waren geworden.
De naam Skythia werd daarna toegekend aan Aziatische gewesten, tot Indië toe.
Lit.: Albrecht Götze, Klein-Asien (1935); M. Rostovtzeff, Iranians and Greeks in South-Russia (1922); Idem, Skythien und der Bosporos I (1931); E. H. Minns, Scythians and Greeks (1913).
