door de Ouden Tanaïs, door de Tartaren Tuna of Duna genoemd, is na de Wolga en de Dnjepr de grootste rivier van Europees Rusland. De stroom, die een lengte heeft van 1855 km bij een stroomgebied van 430.259 km2, ontspringt op 177 m boven zee in het gebied van Toela en stort zich als een kleine beek in het Iwanmeer.
Evenals de meeste Russische rivieren is over het algemeen de rechteroever hoog en de linker vlak en laag. In de provincie Toela is de rivier door het Yepifankanaal met de Wolga verbonden (middels de Upa, een zijrivier van de Oka en deze rivier zelf). Haar bovenloop strekt zich uit tot Woronesj; beneden deze stad komt de rivier in de lage steppen van Zuid-Rusland en stroomt door kalksteen- en krijtbeddingen zover Z.O.-waarts, dat zij bij Staniza Katsjalinskaja slechts 60 km van de Wolga verwijderd en van deze door een heuvelreeks gescheiden is. In haar benedenloop stroomt zij door een lage vlakte. Beneden Rostow verdeelt zich de rivier: de noordelijke arm of Dode Don (Mertwoi Donez), aan de oevers waarvan men de oude stad Tanaïs ontdekt heeft, is de minst belangrijke, de zuidelijke arm splitst zich bij Asow in drie takken, nl. de eigenlijke Don, de Kalansja en de Koetoerma. Deze vertakken zich weder in een aantal stroompjes, die een delta doorstromen, voordat zij in de Golf van Taganrog uitmonden. De Don ontvangt 37 zijrivieren, van welke de Mesjta, de Woronesj, de Khaper, de Medwjediza, de Ilowla en de Manytsj op de linkeroever de belangrijkste zijn. De Don is in het algemeen waterarm en begint eerst bij Woronesj behoorlijk bevaarbaar te worden, hoewel in de benedenloop de vaart door vele ondiepten en zandbanken belemmerd wordt; in totaal zijn 1285 km bevaarbaar. De beneden-Don kent tweemaal per jaar hoog water; in Augustus is de waterstand zeer laag en wordt de scheepvaart vrijwel lam gelegd. In de delta is de rivier gem. 250 dagen per jaar vrij van ijs. De Don is zeer visrijk; zalm en haring worden in grote hoeveelheden gevangen en gezouten vis en kaviaar naar geheel Rusland verzonden. De kalksteengebieden langs de oevers lenen zich zeer goed voor de wijnbouw en de „Don-Champagne” geniet een goede naam.Herhaaldelijk worden plannen geopperd voor een verbindingskanaal tussen de Don en de Wolga en de Kaspische Zee (Manytsj-Koema-kanaal; gedeeltelijk reeds aangelegd).
H. A. BOMER
