Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-10-2024

SERVET, michael

betekenis & definitie

(Servetus), (Miguel Serveto), Spaans medicus en theoloog (Tudela Sept. 1511 - Genève 27 Oct. 1553I, studeerde in Saragossa en Toulouse en beschreef in 1546 de kleine bloedsomloop. Van een spiritualistisch en enigszins pantheïstisch gezichtspunt uit bestreed hij de triniteit in zijn Dialogus de trinitatis erroribus (1531) en Christianismi Restitutio (1553, onder pseudoniem Villeneufve).

In zijn woonplaats Vienne wegens ketterij op aandrang van Calvijn gevangengenomen, ontvluchtte hij, kwam te Genève, waar hij, wederom op verlangen van Calvijn, opnieuw gevat werd en door de Raad tot de brandstapel veroordeeld. Ofschoon Calvijn aanvankelijk zo ver niet had willen gaan, heeft hij zich tegen dit vonnis niet verzet, een zwakheid, mede veroorzaakt door zijn toenmaals precaire positie te Genève. In de naar aanleiding van Servet’s dood door Castellio ontketende polemiek over het recht van de doodstraf voor ketterij verdedigden Beza, Calvijn, Melanchthon en Bullinger dit recht; in humanistisch gezinde kringen werd het verworpen. In 1903 werd van liberaal-Protestantse zijde ter gedachtenis aan Servet’s dood te Genève een „monument expiatoire” opgericht.

< >