hoofdstad van het gelijknamige kanton, ligt aan 3 spoorwegen en aan de Rijn en is door een brug met Feuerthalen in Zürich verbonden. De stad telt (1941) 22.500 inw. en heeft een middeleeuws uiterlijk.
De waterkracht bracht, sedert 1890, de industrie tot ontwikkeling (textiel, machines, staal). De stad heeft drukke weekmarkten en veel vreemdelingenverkeer.Van de oude muur zijn 3 torens bewaard gebleven, de Hoofdkerk en de Munsterkerk zijn uit de 12de eeuw afkomstig, het kasteel Munot werd van 1515-1582 gebouwd. Verder bezit Schaffhausen o.a. een museum van oudheden, een bibliotheek, het zgn. Imthurneum (een in 1864 opgerichte instelling voor aesthetische en wetenschappelijke beschaving). Zij is ontstaan uit een nederzetting rondom een klooster Allerheiligen (ca 1050). Langzamerhand werd zij „reichsunmittelbar”. In de strijd met de Habsburgers, die haar trachtten te overmeesteren, sloot zij zich meer en meer bij het Zwitsers Eedgenootschap aan, waarin zij in 1501 opgehomen werd.
In 1529 kwam het klooster Allerheiligen met de onderhorigen daarvan aan de stad. Zo ontstond het kanton.
Lit.: K. Schib, Gesch. der Stadt S. (met lit. opg.) (1945); S. Kugler, Das Antlitz einer Stadt (1945).
