Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-10-2024

SARTO, andrea del

betekenis & definitie

Italiaans schilder (Florence 16 Juli 1486 - 29 Sept. 1530), was naast Fra Bartolommeo de belangrijkste Florentijnse schilder van het begin der 16de eeuw. Zijn kleur toont invloed van Piero di Cosimo en Hugo van der Goes; in zijn plastische vormgeving, waarbij contouren in schaduwen verdwijnen, toont hij zich een leerling van Leonardo da Vinci, terwijl hij in zijn composities motieven van Michelangelo en Raphaël verwerkt.

Ook van Dürer nam hij gegevens over, die hij dan monumentaal omwerkte.In 1509 begon hij met de beschildering van de Voorhal van de Annunziata in Florence en in 1511 met die van het Chiostro degli Scalzi, die grijs in grijs gehouden is. Tot zijn bekendste werk behoort de Madonna delle Arpie (1517, Flor. Uff.), waarin zijn sfumatotechniek duidelijk te zien is, evenals in de Disputa della Trinità. (Flor., Pal. Pitti). Van 1518-’19 was hij in Frankrijk. Na zijn terugkeer werd zijn werk nog harmonischer, maar ook leger.

Ten slotte werd het onderwerp alleen nog aanleiding voor bepaalde kleurharmonieën. (Pietà, Wenen, Belvédère). De Madonna del Sacco in de Voorhal van de Annunziata is gecomponeerd naar Romeinse idealen, speciaal van Michelangelo. In zijn Avondmaal in de SS. Salvi bij Florence (1526) heeft hij getracht oudere Florentijnse tradities met die van Leonardo te doen samensmelten.

Lit.: L. Biagi, A. d. S. (Firenze 1920); F. Knapp, A. d. S. (Leipzig 1928); J. Fraenkel.

A. d. S. (Studiën z. Kunstgesch. d. Auslands 1935).

< >