Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-10-2024

Rufus daniël isaacs READING

betekenis & definitie

1ste Markies van, Brits staatsman (Londen 10 Oct. 1860 - 30 Dec. 1935), zoon van een Joods koopman, werd na een avontuurlijke jeugd (hij was scheepsjongen op een kolenschip) advocaat, en verwierf als zodanig een grote praktijk. In 1904 werd hij liberaal Parlementslid voor Reading, in 1910 attorney-general en in 1912 lid van het kabinet.

In 1913 minister van Justitie geworden, deed hij in Wereldoorlog I veel tot het welslagen van onderscheidene leningen, waarom hij in 1917 gezant te Washington werd. Van 1919-1926 was hij Onderkoning van Brits-Indië, in zeer moeilijke jaren, toen de plotselinge koersverandering (de regering had eerst hervormingen in uitzicht gesteld en vaardigde nu strenge politiemaatregelen uit) tot ernstige moeilijkheden aanleiding gaf. Het was de tijd, waarin Gandhi* een grote aanhang had en de Svaraj-beweging opgang maakte. Reading achtte dan ook een afkondiging van een constitutie als beloofd (z Montagu-hervormingen) onmogelijk en ging tot geweldmaatregelen over, hoewel hij liever verzoenend was opgetreden. Ten slotte gelastte hij ook de gevangenneming van Gandhi. Daarnaast moest hij nog optreden tegen enkele Inlandse vorsten, van wie de maharadja van Indore werd afgezet.

Reading opperde het plan tot een „ronde-tafel-conferentie”. Toen hij zijn functie neerlegde, werd hij, na reeds in 1914 tot Baron, in 1916 tot Burggraaf en in 1917 tot Graaf te zijn verheven, Markies van Reading. In 1931 was hij minister van Buitenlandse Zaken in het eerste nationale kabinet van MacDonald.Lit.: G. R. Isaacs Marquess of Reading, R. I. first Marquess of R., 1860-1914, by his Son (2de dr. London 1943).

< >