Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-10-2024

RÜGEN

betekenis & definitie

Oostduits eiland in de Oostzee, niet ver van de kust van Pommeren, tegenover Stralsund gelegen, is door de Strelasont of Bodden (2 km breed) van het vasteland gescheiden, heeft een lengte van 50 km en een grootste breedte van 42 km en beslaat met enige kleine eilanden een oppervlakte van 967 km2. De kust bezit talrijke baaien en landtongen.

De kern van het eiland vormt een driehoek. Evenwijdig aan de N.O. zijde van die kern strekt zich het schiereiland Jasmund uit, door een smalle heidestrook met het eiland verbonden en in de Stubbenkammer eindigende. Met Jasmund is het schiereiland Wittow, gelegen tegenover de noordpunt van de driehoek, verbonden. Dit draagt het voorgebergte Arkona. Aan de N.W. zijde vindt men de eilanden Ummans en Hiddensee.De bodem is in het W. vlak, maar begint naar het midden van het land te rijzen (de Rugard bij Bergen is 91 en de Granitz 105 m hoog). Jasmund bezit een ondergrond van krijt met vuursteenlagen. Hier heeft men de Grote Stubbenkammer, welks hoogste punt, de Königsstuhl, zich bijna loodrecht 133 m boven de zee verheft en verder oostwaarts de Kleine Stubbenkammer, iets minder hoog, maar steil. Achter de Grote Stubbenkammer ligt de Stubnitz, een beukenwoud, in het midden waarvan zich het Hertameer bevindt, terwijl aan het zuiduiteinde de badplaats Sasznitz ligt. Verder westwaarts verheft zich 159 m boven de zeespiegel de Burgwall, volgens de legende de grondvesten van de Hertaburcht. Ook heeft men er onderscheiden hunnebedden en andere overblijfselen uit de praehistorie.

Het aantal inwoners bedraagt met die der kleine eilanden ca 50.000. Landbouw, veehouderij en visserij, vooral haringvangst, zijn de voornaamste middelen van bestaan. Ieder schiereiland heeft zijn afzonderlijke tongval en zijn eigenaardige zeden en gewoonten. De hoofdstad is Bergen, op de kern van het eiland gelegen. Aan de zuidkust ligt het vlek Putbus. Het eiland trekt wegens zijn natuurschoon en zeebaden jaarlijks veel toeristen.

Er is een verbinding met Swinemünde, terwijl spoorwegen het eiland doorkruisen. Bij Altefähr is een spoorwegveer naar Stralsund; in Sasznitz een spoorwegveer naar Trälleborg in Zweden.

De Slavische bewoners van het eiland Rügen werden in 1168 door Waldemar I van Denemarken onderworpen en gekerstend. Zij bleven echter geregeerd door inheemse vorsten, die de souvereiniteit van de Deense koningen moesten erkennen. Toen de laatste van die vorsten (Witzlav III) echter in 1325 gestorven was, kwam het eiland bij Pommeren, waarmee het in 1648 aan Zweden kwam. In 1815 werd het Pruisisch.

< >