Frans filosoof en politicus (Sompuis, in Champagne, 21 Juni 1763 - Châteauvieux, bij St-Aignan, 4 Sept. 1845), was eerst advocaat en werd in 1797 lid van de Raad van Vijfhonderd. Na de Tweede Restauratie was hij in de Kamer van Afgevaardigden een van de leiders der „Doctrinairen” (= constitutionele liberalen) en verdedigde als zodanig de Charte tegen de „Ultra’s”.
Volgens hem was het constitutionele koningschap, zoals het door Lodewijk XVIII en zijn ministers (zie Decazes) sedert de afkondiging van de Charte in practijk werd gebracht, niet enkel een actualiteit, maar ook de vrucht van een eeuwenlange historische ontwikkeling.Tijdens de Juli-revolutie werkte Royer-Collard voor de totstandkoming van het burgerkoningschap van Lodewijk Philips: ook weer ter wille van de Charte. Als filosoof (hij doceerde van 1811-1813 te Parijs) introduceerde hij de zgn. „Schotse school” van de „common sense” in Frankrijk. Alleen door zintuiglijke waarneming en verstandelijk concluderen kan men volgens hem waarheid ontdekken, maar de geopenbaarde waarheid voor het Christendom verliest hierdoor haar geldigheid niet. Leerlingen van Royer-Collard waren Cousin en Guizot.
DR J. S. BARTSTRA
Bibl.: Œuvres de Fr. Reid (6 dln, 1828-’35), vert. d. Jouffroy, waarin fragmenten van zijn colleges; Les fragments philosoph. de R.-C., uitgeg. d. A. Schirmberg (1913).
Lit.: A. G. P. B. De Barante, La vie politique de R.-C. (2 dln, 1861, nieuwere ed. 1878); Spuller, R.-C. (Paris 1895); Antonescu, R.-C. als Philosoph (Leipzig 1904); E. Kossmann, De Doctrinairen tijdens de Restauratie (in: Tijdschr. v.
Gesch. LXIV, 1951, blz. 123-167).
