Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

Robbert robbertsz. ie CANU

betekenis & definitie

tot 1597 zich noemend Rob(b)ert Rob(b)ertsz. zonder meer, Nederlands zeevaartkundige en vrijgeest (Amersfoort 27 Nov. 1563 - Hoorn ? kort na 1630), stamde uit Doopsgezinde kring, doch werd in 1590 door zijn geloofsgenoten gebannen; sindsdien stond hij als ,.neutralist” (libertijn) buiten elk kerkverband. Van 1586 af gaf hij te Amsterdam les

in de zeevaartkunde; tot zijn leerlingen behoorden o.a. Cornelis Houtman, Jacob (van) Heemskerck, Gerrit de Veer, Jan Cornelisz. de Rijp en Jacob van Neck. Door zijn met grote strijdlust gevoerde propaganda voor een algemene kerk zonder gewetensdwang, verliep zijn school langzamerhand; hij verplaatste deze in 1611 naar Hoorn, waar de burgemeester Pieter Jansz. Lioren een huis voor hem liet bouwen en hij ten minste tot 1630 een jaargeld genoot van de Admiraliteit.

Sommige van zijn talrijke geschriften ondertekende hij met „Een 0 in ’t cijfer” en „Met een ghemeen”.

MR H. F. WIJNMAN

Bibl.: Korte inleydinge der feesten Israels (Amsterdam 1593, herdr. Franeker 1693, 1720, Amsterdam 1731); Rechte aenwysinghe tot die ware sichtbare kercke Gods (1598, herdr. 1615. Harlingen 1646); Een waerschouwinghe der zeeluyden (1600); Een epistel aen de ghemeynte Godts in Holland (1605); Seven liedekens gemaeckt tegen Pieter Jansz Twisck (Hoorn 1626); Disputatie tusschen twee huyslieden tot Jan Thuenissen (Amsterdam 1627).

Lit.: C. P. Burger Jr., Amst. rekenmeesters en zeevaartkundigen (Amsterdam 1908, overdr. uit E. W.

Moes en G. P. Burger Jr., De Amst. boekdrukkers en uitgevers III); H. F.

Wijnman, Jodocus Hondius, in Het Boek XXVIII (1944-’46).

< >