Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 18-10-2023

Philippe de MORNAY

betekenis & definitie

Sieur Du Plessis Marly, ook genoemd Du Plessis-Mornay, gelatiniseerd Philippus Mornaeus (Plesseus), Frans staatsman (kasteel Bruhy in Normandië 5 Nov. 1549 - Saumur 11 Nov. 1623), ging in 1559 tot het Protestantisme over, werd militair leider van de Hugenoten en bereisde als diplomaat in dienst van De Coligny, Hendrik van Navarre en Willem van Oranje verschillende landen van Europa, waarbij hij in de jaren 1578-’82 enige keren in Nederland verbleef. Tezamen met Languet schreef hij onder de schuilnaam (Stephanus) Junius Brutus de Vindiciae contra Tyrannos (Edinburgi d.i.

Bazel 1579), een verdediging van het recht van de opstand; ook nam hij deel aan de opstelling van Oranje’s Apologie (1581). Als gouverneur van Saumur (1589) stichtte hij de Protestantse academie aldaar. Zijn ijveren voor de zaak der Hugenoten werd bekroond met het Edict van Nantes (1598), maar later viel hij bij Hendrik IV in ongenade en bij hernieuwde vervolgingen der Protestanten zette Lodewijk XIII hem in 1621 af als gouverneur van Saumur.Bibl.: De la vérité de la religion chrétienne (Anvers 1581); Mémoires, 4 dln (1626-52); Mémoires et correspondance, 12 dln (1824. incompl.).

Lit.: J. Itjeshorst, De werkzaamheid van Du P. M. in dienst v. Hendrik v. Navarre (1917); G. T. v.

IJsselsteyn, L’auteur de l’ouvrage „Vindiciae contra Tyrannos”, in: Rev.hist.,dl 167 (1931. conclusie: Languet èn Mornay); R. Patry, Ph. Du P. M., un huguenot homme d’état (1933).

< >