in Nederland werkzaam Duits mediaevist (Blasewitz bij Dresden, 10 juni 1873 - Wiesbaden 28 Dec. 1946), studeerde te Bonn, Leipzig (bij K. Lamprecht) en Berlijn.
Na zijn promotie te Leipzig (1897) was hij medewerker van de Ges. f. Rheinische Geschichtskunde, tevens verbonden aan het stadsarchief te Keulen. In 1904 werd hij door toedoen van S. Muller Fz. lector in de middeleeuwse geschiedenis en de historische hulpwetenschappen te Utrecht. Van 1909-1944 bezette hij als (sinds 1918 gewoon) hoogleraar deze leerstoel. Gedurende de 40 jaren van zijn werkzaamheid te Utrecht (waar hij het goed geoutilleerde Instituut voor Middeleeuwse Geschiedenis heeft opgericht) heeft hij nieuwe wetenschappelijke grondslagen gelegd voor het onderzoek van de Noordnederlandse geschiedenis der Middeleeuwen; door zijn eigen publicaties en die zijner leerlingen heeft hij de kennis van die geschiedenis vernieuwd en verdiept.Reeds spoedig na zijn komst zag Oppermann zich genoodzaakt de vroege overleveringen te onderwerpen aan een methodische bronnen- en speciaal oorkondencritiek, zoals in Nederland sinds de dagen van A. Kluit niet was toegepast. Dit werk heeft hem gedurende zijn verdere leven in beslag genomen. De révolutionnair schijnende bevindingen waartoe hij menigmaal kwam, zijn zowel in Nederland als later in België (en soms ook in Duitsland) op vaak hevig verzet gestuit, en er kan niet worden ontkend dat zijn critische geest hem soms te ver heeft gedreven. Maar zijn werk als geheel is een blijvende verrijking voor de wetenschap der geschiedenis in Nederland en, mede door zijn leerlingen, van blijvende invloed. Ook met de geschiedenis van het igde-eeuwse Duitsland, waarvan hij een late vertegenwoordiger was, in het bijzonder met die der Burschenschaften, heeft Oppermann zich bezig gehouden.
DR A. G. JONGKEES
Bibl. (o.a.) : Das Sächs. Amt Wittenberg im Anfang des 16. Jahrh. (1897); Führer durch die Münzsammlung des Hist. Museums der Stadt Göln (1902); Untersuchungen zur Gesch. von Stadt und Stift Utrecht (in: Westd. Zeilschr. XXVII, 1908, blz. 185-263; XXVIII, 1909, blz. 155-243); Holland unter Graf Florens V. (in: Studium Lipsiense.
Ehrengabe K. Lamprecht, 1909, blz. 100-121) ; Noord-Nederland in de geestelijke gesch. der Middeleeuwen (1909; rede); Untersuchungen zur Nordniederländischen Gesch. des 10. bis 13. Jahrh. (2 dln en 1 dl facs., 1920-1921; Bijdragen Instituut v. Middeleeuwsche Gesch. te Utrecht III-V); Opmerkingen over Hollandsche stadsrechten der 13de eeuw (1923; Bijdr. enz. VI, 2); Rheinische Urkundenstudien I: Die Kölnisch-Niederrheinischen Urkunden (1922; Bijdr. enz. VII) ; Späte Ernte (1926; gedichten); Die älteren Urkunden des Klosters Blandinium und die Anfänge der Stadt Gent (1 dl en 1 dl facs., 1928; Bijdr. enz, XI-XII) ; Der fränkische Staatsgedanke und die Aachener Königskrönungen des Mittelalters (1929; Bijdr. enz.
XIV); Fontes Egmundenses (1933; Werken Hist. Gen., 3de ser. LXI); Rheinische Urkundenstudien II: Die Trierisch-Moselländischen Urkunden (1951; Bijdr. enz. XXIII).
Lit.: D. Th. Enklaar, In Memoriam O. A. O. (in: Jaarboek Rijksuniv. te Utrecht 1946-1947; blz. 15-22); N. B.
Tenhaeff, Oorkondenkritiek en vaderl. geschied, (in: Ned. Archievenbl. XXX, 1922—23, en XXXI, 1923-24; herdr. in: N.B.T.’s Verspr. geschr. II; 1949, blz. 215 vlg.).
