Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

Nicolaus CLENARDUS

betekenis & definitie

eigenlijk Nicolas Cleynaerts alias (de) Beka of Beke(n), hellenist en oriëntalist (Diest 5 Dec. 1493 of 1494 - Granada 5 Nov. 1542), studeerde te Leuven in het Paedagogium Porci (College het Varken) en verwierf in 1515 de titel van Magister Artium. Hij legde zich daarna vooral toe op het Grieks en Hebreeuws.

Priester gewijd vertrok hij in 1530 naar Parijs, keerde in 1531 naar Leuven terug en vertrok vervolgens als bibliothecaris van Ferdinandus Columbus, de zoon van de ontdekkingsreiziger, naar Spanje. Nog in 1531 werd hij praeceptor van Don Luis van Toledo te Salamanca, in 1533 professor in het Grieks aan de universiteit aldaar en hetzelfde jaar leraar van de kardinaal-infant Henrique. Waar hij ook verbleef, overal legde hij zich toe op de studie van de Arabische taal. Van 1540-1541 verbleef hij daartoe in Marokko.

Clenardus heeft als paedagoog baanbrekend werk verricht. Reeds in zijn Leuvense tijd brak hij met de traditionele methoden; de studie der klassieke talen moest volgens hem berusten op lectuur en conversatie. De verouderde schoolboeken verving hij — althans voor het Grieks — door eenvoudige handboeken: Institutiones in linguamgraecam (1530) en Meditationes graecanicae in artem grammaticam (1531). Deze beide werken beleefden meer dan 300 uitgaven en verschenen tot einde 18de eeuw.

Zijn paedagogische opvattingen zette hij uiteen in Praeceptiones aliquot de ratione docendae atque exercendae linguae latinae (Appendix bij de 2de uitg. der Institutiones, 1546; afzonderlijk uitgeg. door Nic. Mameranus als De modo docendi pueros analphabeticos, Keulen 1550).Bibl.: Tabula in grammaticen hebraeam (Lovanii 1529, 22e ui tg. Lugduni Bat. 1589); Peregrinationum ac de rebus machometicis epistolae (Lovanii 1550, hieruit o.a. vertaald: Verscheyde voyagien ofte reysen gedaen door... Nic. Glenard, Dordr. 1652, en Naauwkeurige voyagie v.

Nic. Clenard, Leyden 1706); Correspondance de Nic. Clénard. Publ. p.

A. Roersch, 3 dln (Brux. 1940, 41).

Lit.: V. Chauvin et A. Roersch, Etude sur la vie et les travaux de N. Clénard (Brux. 1900); G.

M. Cerejeira, Clenardo (Coimbra 1926); W. M. G.

Juynboll, 17de-eeuwsche beoefenaars van het Arabisch (1930); H. de Vocht, N. Clenardus and his training (Leuven 1934); N. Clenardus, door H. de Vocht, F. M.

Olbrechts e.a. (Antw. 1942).

< >