hertog van SAKSENWEIMAR, gen. in Ned. dienst (Weimar 30 Mei 1792Liebenstein 31 Juli 1862), was de tweede zoon van den bekenden groothertog Karei August. Na in Pruisische dienst deelgenomen te hebben aan de veldtocht van 1806, bij het Saksische leger en dus in Franse dienst aan die van 1809, en wederom in Pruisische aan die van 1814, werd hij in 1815 kolonel bij het Nederlandse leger, vocht bij Quatre-Bras en Waterloo en werd in 1816 tot generaalmajoor benoemd.
Daar het leven van een officier in vredestijd hem niet voldeed, overwoog de hertog, zich in Noord-Amerika te vestigen. Hij heeft dit plan niet volvoerd; wel ondernam hij een reis naar de V.S. In 1830 speelde hij een rol bij het bombardement van Antwerpen (Oct.) en bij de reorganisatie van het leger na de scheuring. In Nov. wist hij door een gewaagde tocht van ’s-Hertogenbosch uit generaal Dibbets te Maastricht de nodige versterkingen toe te voeren, waardoor deze stad Hollands bleef. In 1831 had hij een belangrijk aandeel aan de Tiendaagse Veldtocht: het operatieplan is waarschijnlijk zijn werk en gedurende de tocht voerde hij het bevel over de linkervleugel, die de Belgen bij Leuven versloeg. In het laatst van 1848 werd hij opperbevelhebber van het leger in Nederlands-Indië, vanwaar hij in 1853 wegens zijn geschokte gezondheid terugkeerde.
Behalve als militair genoot de hertog bekendheid als auteur van reisbeschrijvingen. Van zijn reis naar de V.S. in 1825-1826 is in 1828 een beschrijving in 2 dln verschenen.Lit.: Starklof, Das Leben des Herzogs B. v. S. W.-Eisenach (Gotha 1865-’66, 2 Bde).
