Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 04-07-2022

Kalchas

betekenis & definitie

(Latijn Calchas), beroemd ziener, volgens de Griekse overlevering zoon van Thestor. In de geschiedenis van de Trojaanse oorlog speelt hij een grote rol; zo gelastte hij de offerdood van Iphigeneia, voorspelde reeds in Aulis de duur van de oorlog en beval later Chryseïs terug te geven, wat aanleiding gaf tot de twist tussen Agamemnon en Achilles, die het onderwerp van Homerus’ Ilias vormt.

Aan Kalchas was voorspeld, dat hij zou sterven, als hij een ziener ontmoette, die hem in bekwaamheid overtrof; door Mopsos in een raadselwedstrijd overwonnen, stierf hij van verdriet, ofwel hij doodde zichzelf uit spijt (een enigszins afgesleten vorm van de raadselkamp om het leven, die men ook van elders, o.a. uit de Edda, kent).Uit andere sagen, die Kalchas in Pamphylië, in Kolophon en elders kennen, mag men afleiden, dat de figuur van Kalchas, misschien in oorsprong een voorspellende god, in de Mykeense tijd (14de eeuw v. Chr.) door de Achaiers via Rhodos naar de zuidkust van Klein-Azië werd meegenomen, toen zij deze streken veroverden. In het verhaal over Mopsos’ overwinning op Kalchas kan men dan een herinnering zien aan de inheemse reactie tegen de Achaiische kolonisten, toen enkele eeuwen later de macht der Mykeense Grieken ineenstortte.

Lit.: J. Perret, Galchas, dieu et conquérant, in: Revue historique 185 (1939), blz. 23 v.v.

< >