(eig. naam Charles-Marie-Georges Huysmans), Frans schrijver (Parijs 5 Febr. 1848 - 12 Mei 1907), stamde af van een artistieke Vlaamse familie. Na onvoltooid gebleven rechtsgeleerde studiën werd hij ambtenaar bij het ministerie van Binnenlandse Zaken.
In 1888 leefde hij enige tijd in Hamburg samen met de Hollandse schrijver Ary Prins. Huysmans debuteerde met een aantal knappe romans in het naturalistische genre, waarvan vooral En Ménage (1881) terecht geroemd is. Met zijn novelle Sac au dos had hij medegewerkt aan de verzamelbundel Soirées de Médan (1880, z Zola). Na zich van Zola’s positivisme te hebben gedistancieerd, gaf hij in A Rebours (1884) de beschrijving van de ideale woning, waarin een decadente, overgevoelige artist Des Esseintes — als model diende de dichter Robert de Montesquiou — zijn aesthetische aandoeningen kan uitleven. Dit boek, dat een Europese vermaardheid kreeg, (het is bijv. het „poisonous book” uit O. Wilde ’s Picture of Dorian Gray) heeft een grote rol gespeeld in de geschiedenis van het symbolisme in de jaren ’90.
Nadat Huysmans in 1891 zijn kennismaking met „la messe noire” en andere manifestaties van het satanisme had geschilderd in Là-bas, beschreef hij, onder invloed van l’abbé Mugnier en na een verblijf in het Cistercienser klooster Igny, de etappes van zijn terugkeer tot de Katholieke Kerk : En Route (1895), La Cathédrale (die van Chartres, 1898) en L'Oblat (1903), maar zijn werkmethode voor deze drie boeken blijft sterk verwant aan die uit zijn naturalistische tijd. Interessant is daarom ook een vergelijking van Huysmans Les Foules de Lourdes (1905) met het uit een geheel ander gezichtspunt geschreven Lourdes (1894) van Zola. Huysmans schreef ook zeer verdienstelijke kunstcritische studies.DR R. WIARDA
Bibl.: Le drageoir aux épices (1874) ; Marthe, histoire d’une fille (1876); Les sœurs Vatard (1879); A vau-l’eau (1882); En Rade (1887) ; Les vieux quartiers de Paris; La Bièvre (1890) ; La Bièvre et Saint-Séverin (1900); De tout (1901); Sainte-Lydwine de Schiedam (1901); Trois Primitifs (1905) ; Trois Eglises et trois Primitifs (1908) ; Pages choisies p.p. L. Descaves (1913) ; En Marge. Etudes et Préfaces p.p. L. Descaves s.d. (1927) ; Œuvres Complètes p.p.
La Soc. Huysmans, 23 vol. (18 vol. gepubl. 1928-1934).
Lit.: H. Bachelin, J. K. H. Du naturalisme littéraire au naturalisme mystique (1926, uitstekend); A. Thérive, J.
K. H. Son œuvre (1924) ; L. Deffoux, J. K. H. sous divers aspects (1927, 2e éd. 1943); M. de Lézinier, Avec H.
Promenades et Souvenirs (1928); G. Vanwelkenhuyzen, J. K. H. et la Belgique (1935); M. d’Armagnac, J. K. H. ou les frontières du Chrétien (1938); E.
Buenzod, J. K. H. (1941) ; H. Bossier, Gesch. van een romanfiguur. De,,chanoine Docre” uit „Là-bas” van J. K.
H. (Bruxelles 1942); M. Garçon, H. inconnu. Du bal du Château-Rouge au monastère de Ligugé (1941) ; R. Martineau, Autour de J. K. H. (1946) ; L. Descaves, Souvenirs d’un ours (1946).
