graaf van Warwick en hertc g van Northumberland (1502-Londen 22 Aug. t553), speelde een belangrijke rol onder de Engelse koningen Hendrik VIII en Edward VI. Hij stamde uit het reeds vroeg beroemde geslacht Sutton-Dudley.
Hij nam dienst in het leger (15231533) en kreeg onderscheiden ambten (o.m. in 1538 dat van onder-gouverneur van Calais), dank zij zijn stiefvader, Viscount Lisle, een bastaard van Edward IV. Na diens dood in 1542 werd hem vergund de familietitel van Viscount of Lisle te voeren. Hij werd stadhouder van de Scottish Marches en in 1543 groot-admiraal van Engeland; als zodanig vermeesterde hij Boulogne en werd hiervan gouverneur (1544-1546). Op de vloot had hij gediend onder Hertford, de latere hertog van Somerset* en dank zij diens steun werd hij na de dood van Hendrik VIII (1547) kamerheer van de jonge Edward (VI) met de titel van graaf van Warwick. Hij stond aan het hoofd van het leger, dat in Schotland een belangrijke overwinning behaalde. Nu meende hij zelf de leiding in de Engelse regering te kunnen nemen: hij nam deel aan een complot tegen Somerset (1549) en wist deze ten val te brengen, doordat hij zich opwierp als de kampioen van de landadel tegen de boeren, die Somerset in bescherming nam.
Als de voornaamste der „Lordsattendants” voerde hij nu het regentschap en gebruikte die macht vooral tot eigen voordeel; de ene waardigheid na de andere werd hem opgedragen, o.a. werd hij hertog van Northumberland (1551). Om de jonge Edward VI geheel te beheersen bevorderde hij de Hervormingspartij op niets ontziende wijze en ondersteunde Cranmer* bij de invoering van het zeer Protestantse Common Prayer Book. Hij liet het Parlement niet bijeenkomen, confisqueerde veel kerkbezit ten eigen bate en deed alles om Somerset van rehabilitatie af te houden. In 1552 wist hij het doodvonnis over Somerset te doen uitspreken en nu heerste hij onbeperkt als grootzegelbewaarder. Maar ook werd hij, die tot nu toe veel bekwaamheid getoond had, slechts op één ding belust: zijn nicht Jane Grey* tot opvolgster van Edward VI te maken en daarvoor werden, zelfs met wrede middelen, allen en alles op zij gezet. Zij huwde bovendien met Dudley’s zoon, Guildford.
Maar de toeleg mislukte; Jane werd na de dood van Edward VI (6 Juli 1553) wel tot koningin geproclameerd, doch Dudley’s aanhang verliep op het beslissende ogenblik. Alle drie werden te Cambridge gevangengenomen en Maria Tudor* werd als koningin erkend. Slechts korte tijd daarna werd Dudley op de Towerhill onthoofd; tegenover het levensgevaar had hij grote lafheid getoond: hij wierp de schuld op anderen en betuigde zijn Katholicisme (Maria was Katholiek). De bekende graaf van Leicester* was zijn vierde zoon.Lit.: A. F. Pollard, England under Somerset (1900); Idem, Life of Cranmer (1904); Idem, The hist. of England from the accession of Edward VI to the death of Elizabeth 1547-1603 (The polit. hist. of Engl., ed. by W. Hunt and R. L. Poole, dl VI); G.
Constant, La chute de Somerset et l’élévation de Warwick (Rev. Hist., t. CLXXII, 1933); Idem, Le commencement de la restauration catholique en Angleterre par Marie Tudor (Rev. Hist., t. CXII, 1913); Idem, Edouard VI (Paris 1938).
