noemde men in NEDERLAND vroeger de commissarissen des konings in de provinciën. Ook de stadhouders der Nederlandse gewesten ten tijde der republiek voerden feitelijk de titel van gouverneur en niet van stadhouder, hoewel de laatste algemeen gebruikelijk was.
In voormalig Nederlands-Indië heette de hoogste staatsambtenaar gouverneur-generaal en droegen de bestuursambtenaren, die aan het hoofd gesteld waren van de gewesten, waarin het land verdeeld was, de ambtstitel van gouverneur. Ook de hoogste autoriteit in Suriname en de Nederlandse Antillen draagt de titel van gouverneur. Ten slotte wordt Nieuw-Guinea door een gouverneur bestuurd.De gouverneur is in BELGIË de commissaris der regering in de provincie. Hij is de vertegenwoordiger van de regering bij de provinciale overheden. Alleen de gouverneur, aldus art. 124 van de Provinciale Wet, is belast met de tenuitvoerlegging van de wetten en de besluiten van algemeen bestuur in de provincie. Wanneer de gemeente-overheden een beslissing hebben getroffen die buiten haar bevoegdheid valt of die het algemeen belang krenkt, kan de gouverneur de uitvoering er van schorsen.
De gouverneur is ook een orgaan van het provinciaal bestuur. De gouverneur is van rechtswege de stemgerechtigde voorzitter van de Bestendige Deputatie van de provinciale raad (P.W. art. 104). Tenzij de Deputatie er anders over beslist, voert de gouverneur de beslissingen uit van de provinciale raad en van de Bestendige Deputatie (P.W. art. 124). De zittingen van de provinciale raad worden in naam van de koning door de gouverneur geopend en gesloten (P.W. art. 43).
Wanneer de raad of de Deputatie een besluit heeft genomen dat buiten hun bevoegdheid valt of dat het algemeen belang krenkt, is de gouverneur gehouden binnen 10 dagen in beroep te gaan bij de regering en hiervan aan de raad of aan de Deputatie kennis te geven uiterlijk in de loop van de dag na het beroep (P.W. art. 129). De gouverneur zorgt voor de handhaving van de rust en de goede orde in de provincie, voor de veiligheid van de personen en van de eigendommen. Te dien einde beschikt hij over de Rijkswacht, met inachtneming van de desbetreffende wetten (P.W. art. 128). De wet van 5 Juni 1934 heeft aan de gouverneur de bevoegdheid verleend om reglementen te treffen met het oog op de handhaving van de openbare orde in de provincie.
Lit.: Les Novelles, Lois politiques et administratives, comprenant: Henri van Mol, Les institutions provinciales I (Bruxelles 1933).
Verder heeft men in vele landen militaire gouverneurs; dezen zijn de militaire bevelhebbers in vorstelijke residentiesteden of in vestingen van de eerste rang. Zij hebben een staf en houden toezicht op alle militaire aangelegenheden in hun gouvernement. In de V.S. is in elke staat de governor de hoogste ambtenaar, bekleed met de uitvoerende macht. Hij wordt door de kiesgerechtigde burgers benoemd.
In vele staten heeft men er ook een vicegouverneur (lieutenant-governor), die belast is met het voorzitterschap van de Senaat.
