(1), Byzantijns auteur (Trebizonde 1010/13 - Constantinopel 2 Aug. 1075), reeds jong bevriend met Constantijn (of Michael) Pselios, was te Constantinopel advocaat, rechter en nomophylax (voorzitter van de rechtsgeleerde faculteit der universiteit aldaar), werd in 1054 monnik in het klooster op de berg Olympus in Bithynië, waar ook Pselios een tijdlang vertoefde, en was 1064-’75 patriarch van Constantinopel. Als zodanig legde hij een grote ascetisch-reformatorische werkzaamheid aan de dag.
Hij schreef homilieën, waarvan een zestal uitgegeven is, verder juridische en filosofische werken, die goeddeels verloren zijn. Als aanhanger van de leer van Aristoteles bestreed hij het Platonisme van Pselios.Bibl.: uitg. der Homiliën bij Migne, Patr. graeca, CXX.
Lit.: H. Fuchs, Die höheren Schulen v. Constantinopel (1926); M. Leumann, in: Byzant. Zeitschr. (1929),
(2), Byzantijns historicus (2de helft der 11de eeuw), neef van de vorige en eveneens uit Trebizonde geboortig, leefde als monnik in Constantinopel. Op verzoek van keizer Michael VII Parapinakes (1071-’78) vervaardigde hij een excerpt van boek 36 tot 80 van de Romeinse geschiedenis van Dio Cassius, welk excerpt belangrijk is, omdat van de oorspronkelijke tekst boek 60 tot 78 verloren is.
Bibl.: z Dio Cassius.
