vermaard Noordduits rechtsgeleerde (Diedershausen in Pruisen 1557 - Emden 12 Aug. 1638), eerst hoogleraar te Herborn en Siegen, sinds 1604 syndicus der stad Emden, waar hij als vurig calvinist en democraat de ziel was van de stedelijke politiek in de strijd voor de Gereformeerde belijdenis en voor de rechten der burgers tegenover den landsheer en de adel. Leiden en Franeker trachtten tevergeefs hem aan hun universiteiten te verbinden.
Hij schreef belangrijke werken op het gebied der rechtswetenschap. Maar zij worden in betekenis verre overtroffen door zijn Politica methodice digesta et exemplis sacris et profanis illustrata (2de verm. uitgave te Groningen, 1610; later vaak herdrukt), waarin hij zijn staatkundige denkbeelden uitvoerig en systematisch uiteenzet. Hij verdedigt daarin de leer der volkssouvereiniteit en het recht om den vorst, die zijn plicht verzaakt, als tyran te verdrijven en zelfs te doden. Dit recht komt echter niet toe aan de individuele burgers, maar enkel aan de wettige vertegenwoordigers van het volk.Lit.: Otto von Gierke, Johannes Althusius (1880, 4e druk 1929); Politica, reprinted from the third edition of 1614, with an introduction by Carl Joachim Friedrich, Harvard Univ. Press 1932.
