gelatiniseerd Joannes Antonides (Barbarossius), Nederlands Oriëntalist (Alkmaar 1569 - Amsterdam kort voor 13 Oct. 1638), was garentwijnder, studeerde te Leiden Latijn, Grieks en Hebreeuws, werd ca 1595 corrector bij Franciscus Raphelengius, waar hij ook Arabisch en Ethiopisch leerde en was 1600-1604 te Leiden, daarna 1604-1606 (1608?) te Amsterdam als drukker werkzaam. Hij gold in laatstgenoemde stad als de eerste „geleerde drukker” en drukte er o.a.
Griekse en Hebreeuwse teksten.Na 1606 komt hij er voor als destillateur. Sinds de dood van Scaliger (1609) was hij vrijwel de enige Noordnederlandse Arabist. Hij was lector in het Arabisch te Leiden 1612-1613, doch naast hem werd al spoedig Thomas Erpenius als professor benoemd, omdat hij als Doopsgezinde daarvoor niet in aanmerking kwam. Van 1617-1619 was hij professor in het Hebreeuws aan de Duytse Academie van Samuel Coster. Later wijdde hij zich geheel aan zijn muziekhuis „Huys te Sinnelust”, waarin ook colleges werden gegeven o.a. in Latijn en Grieks. Verder speelde hij een luidruchtige rol in het Doopsgezinde gemeenteleven van die dagen. Van zijn hand verscheen de eerste Arabische grammatica in moderne trant.
Bibl. : Doctissimorum quorundam hominum de arabica lingua testimonia publica (Amstelodami 16x1) ; Methodica descriptio conjugationum Arabicarum perfectarum (Leidae 1613). Uitg.: Pauli Epistola ad Titum Arabice (Leiden 1612); Passio domini nostri Jesu Ghristi secundum Mattheum, Arabice (Leidae 1613).
Lit.: H. F. Wijnman, J.Th., in: Jaarboek Amstelodamum XXV (1928); Idem, in: Het Boek (1928), blz. 301 e.v. en (1944), blz. 10 e.v.; W. M. G. Juynboll, 17de-eeuwsche beoefenaars van het Arabisch, diss. Leiden (1931) ; H. F. Wijnman, De beoefening der wetenschappen te Amsterdam, in: Zeven eeuwen Amsterdam II (1947).
