Nederlands philoloog en collectionneur (Leiden 1618 - Windsor 21 Febr. 1689), zoon van de vorige en neef van Franciscus Junius (2), kreeg te Amsterdam les in Latijn, Grieks, natuur- en wiskunde, bestudeerde te Leiden Arabisch onder Golius (1637/38), bereisde Engeland, Frankrijk en Italië (1641-1643), was te Parijs secretaris van Hugo de Groot (1643), werd licentiaat in de rechten te Orléans (1644) en keerde naar Amsterdam terug met een schat van boeken en hss. In 1646 werd hij stadsbibliothecaris van Amsterdam en historiograaf van de Staten van Holland en Zeeland.
Christina van Zweden riep hem in 1648 naar Stockholm als haar bibliothecaris; hij werd daar tevens haar leermeester in het Grieks. De op zijn instigatie in 1650 naar Zweden gekomen Salmasius, in twist met hem geraakt, bewerkte echter Christina's ongenade (1652). Na Salmasius’ dood (1653) herstelde zich de verhouding echter: in 1655 mocht hij zich te Brussel schadeloosstellen uit Christina’s verzamelingen en verwierf o.a. de Codex argenteus. Sinds 1670 woonde hij in Londen, waar hij dank zij een hem geschonken kanonikaat van Windsor een rijke staat voerde. Hij was een versatiel doch geestig erudiet en bezat grote linguïstische gaven. Bevriend was hij o.a. met Saint Evremond en Adriaan Beverland.
Op godsdienstig gebied was hij een vrijgeest, hetgeen er de oorzaak van is geweest, dat er veel over hem is gelasterd. Hij heeft enige klassieke schrijvers uitgegeven en publiceerde o.a. werken op natuurkundig-aardrijkskundig gebied. De door hem nagelaten boeken en hss. werden voor ƒ 33 000 door de Leidse Bibliotheek aangekocht, die door het bezit van de Codices Vossiani een Europese naam kreeg.DR R. A. B. OOSTERHUIS
Bibl.: Observationes ad Pomponium Melam de situ orbis (Hagae-Gom. 1658, bevat ook een uitg. v. Pomponius Mela); Dissertatio de vera aetate mundi (Hagae-Gom. 1659, Ned. vert. Amsterdam 1660); De lucis natura (Amstelodami 1662); De motu marium et ventorum über (Hagae-Com. 1663); De Nili et aliorum fluminum origine (Hagae-G. 1666); De poematum cantu et viribus rythmi (Oxonii 1673); De Sybillinis aliisque.... oraculis (Lugd. Bat. 1680); Variarum observationum über (Londini 1685). Uitg.: Skylax, Periplus (Amstelodami 1639); Justinus, Historiarum libri XLIV (Amstelodami 1640); Gatullus, Opera (Londini 1684).
Lit.: S. deVries, I. V.,in: Nieuw Ned. biogr.Wrdenb.,I (1911); D. J. H. ter Horst, I. V. en Salmasius (’s-Gravenhage 1938).
