Russisch-Amerikaans componist (Oranienburg bij St Petersburg, 17 Juni 1882), studeerde rechten, volgde in zijn vrije tijd lessen bij Rimsky Korsakof, kwam na afloop van zijn studies in contact met Sergei de Diaghilef, ontving van hem de opdracht om muziek van Chopin te instrumenteren voor het Russisch ballet, waarop de opdracht tot het componeren van oorspronkelijke balletten volgde.
Zo ontstonden de meesterwerken L’Oiseau de Feu, Petrouchka en Le Sacre du Printemps in de periode tussen 1909 en 1913. Kort voor Wereldoorlog I verliet hij Rusland voorgoed, vestigde zich in Frankrijk, waar hij genaturaliseerd werd, doch voor het uitbreken van Wereldoorlog II verlegde hij zijn arbeidsveld naar Amerika en werd genaturaliseerd in de V.S.
Als jong componist muntte hij uit door zijn rijke, weelderige, impressionnistisch getinte orkestklank. Kort voor het uitbreken van Wereldoorlog I begon zich een verandering in zijn stijl te voltrekken, in plaats van weke orkestkleuren trad een voorliefde voor harde, zakelijke klanken, in plaats van gevoelige lyriek kwamen korte verbeten motieven en motorische, hamerende rhythmen, in plaats van een chromatisch verglijdende tonaliteit, een ruige diatonische biharmoniek, in plaats van de door het Russische volkslied geïnspireerde melodiek een ongegeneerd gebruik van thema’s van grote meesters uit het verleden (Pergolese, Händel, Bach, Tsjaikowsky om slechts enkelen te noemen), hetgeen men euphemistisch neoclassiciteit noemt. Het is een omstreden kwestie van smaak of men de voorkeur geeft aan zijn eerste periode — zoals de meeste muziekliefhebbers doen — dan wel aan zijn tweede periode. Hoewel beide standpunten in feite onverenigbaar zijn, komen zij overeen in de erkenning, dat Strawinsky een groot meester is.
Werken: Str. schreef de opera’s Mavra, Oedipus Rex,The Rake’s Progress, de balletten L'Oiseau de Feu, Petrouchka, Le Sacre du Printemps, Les Noces, Pulcinella, Apollon Musagète, Le Baiser de La Fée, Jeu de Cartes, Scènes de Ballet en Légendes d’Orphée, voorts voor het theater Rossignol (conté lyrique), Renard (histoire burlesque), L’Histoire du soldat, Perséphone (melodrama); voor orkest: symphonieën (waarbij een psalmensymphonie), Scherzo fantastique, Feu d’artifice, Chant funèbre, orkestsuites uit L’Oiseau de Feu, Petrouchka, Le Sacre du Printemps, Chant du Rossignol. Pulcinella, Scènes de Ballet, 2 suites voor klein orkest, 4 orkestetudes, Dumbarton Oaks, Ragtime, Tango, Danses concertantes, Circus-polka, Ode, Norwegian Moods, Scherzo k la Russe, Ebony concerto voor klarinet en jazzorkest, pianoconcert, vioolconcert, capriccio voor piano en orkest; kamermuziek: 2 strijkkwartetten, een octet, een duo voor viool en piano en kleinere stukken; voor piano: 2 sonates, serenade, 4 etudes, kleine stukken, concerto voor 2 piano’s; koorwerken en liederen.
Bibl.: I. Strawinsky, Chroniques de ma vie (1935); Idem, Musikalische Poetik (1949).
Lit.: H. Fleischer, Str. (1931); M. Armitage, Str. (1936); E. W. White, Str., a Critical Survey (1947); B. de Schloezer, Str. (1929); C. F. Ramuz, Souvenirs sur Igor Str. (1929); A. Tansman, I. Str. (1948).
