of Halen, is een Nederlandse gemeente in de provincie Limburg ten W. van de Maas en ten N.W. van Roermond aan de Napoleonsweg gelegen. Zij is in 1942 vergroot met de gemeenten Nunhem en Buggenum en telt thans op 2046 ha (1950) 2893 R.K. inw.
De bodem bestaat in hoofdzaak uit zand en is voor 70 pct bouwland, voor ruim 20 pct grasland en bijna 9 pct tuingrond. Land- en tuinbouw zijn hoofdbestaansmiddelen. Industrie: houtverwerking, steen en textiel. Er is een conservenfabriek.Blijkens de er allerwegen gevonden voorwerpen van vuursteen moet Haelen reeds in het stenen tijdperk „bewoond” zijn geweest. In 1848 werd een Romeinse nederzetting gevonden op 3/4 mijl afstand van Roermond, bij de hoeve Melemborg, een klein gehucht, voor de helft gelegen in Haelen en voor de andere helft onder Buggenum, aan de Romeinse heirbaan van Tongeren naar Nijmegen. Uit de gevonden voorwerpen bleek, dat dit Romeinse kamp te Melemborg tussen 145 en 175 n. Chr. bewoond is geweest (munten met de beeldenaars van Antoninus Pius en Marcus Aurelius). Het kasteel Aldenghoor, stamslot van de heren van Ghoor, de hoogste en oudste adel (13de - 15de eeuw) van het graafschap Horn, is in de 17de eeuw herbouwd. In de huidige gemeente Haelen treft men nog verschillende kastelen en boerenhoeven aan, welke getuigen van een groots verleden.
Ook Buggenum en Nunhem hebben nog hun kasteel, Buggenum het huidige huize „Malborg”, Nunhem kasteel St Elisabeth, het vroegere klooster, welks prior vertegenwoordiger was van de geestelijke stand in de Staten van Horn. Nunhem heeft een 13de-eeuwse mergelstenen kerktoren en is een centrum van inheemse kunst.
