Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 18-10-2023

HAAKON

betekenis & definitie

(eigenlijk Deense schrijfwijze voor de Noorse en Zweedse naam Håkon; spreek uit: Hokon) is de naam van enige koningen van Noorwegen. Hiervan worden vermeld:

Haakon IV gamli (oud) (Folkinsborg 1204 - Orkney-eilanden 12 Dec. 1263, koning sinds 1217), zoon van de jonggestorven Haakon, kleinzoon van het hoofd der Birkibeinen Swerrir Sigurdsson (z Noorwegen, geschiedenis). Onder zijn regering kwam Noorwegen tot grote stoffelijke en geestelijke bloei. Toch waren de economische invloed der Hanze en toenemende afhankelijkheid der Noorse letterkunde van de buitenlandse reeds merkbaar. Haakon IV is een der hoofdpersonen van Ibsen’s Kroonpretendenten,

Haakon V, jongste zoon van Magnus VI Lagaboetir (Tunsberg 1270 - 8 Mei 1319, koning sinds 1299), laatste mannelijke afstammeling van het aloude Ynglingengeslacht. Hij bevorderde de bloei van Oslo, maakte die stad tot zijn residentie, bouwde daar de vesting Akershus en, aan de mond van de Götaälv, Bohus. Hij voerde administratieve hervormingen in, die de koninklijke macht versterkten en was, als zijn vader, een ijverig wetgever. Hardnekkige strijd voerde hij tegen de groeiende macht van de Hanze.

Haakon VII, zoon van koning Frederik VIII van Denemarken (Charlottenlund 3 Aug. 1872), heette vóór zijn troonsbestijging prins Karel (voluit: Christiaan Frederik Karel George Waldemar Axel) van Denemarken. In 1896 trad hij in het huwelijk met prinses Maud Alexandra van Engeland (1896-1938), dochter van de latere koning Edward VII. Toen Noorwegen zich had afgescheiden van Zweden, werd Karel op 18 Nov. 1905 tot koning van Noorwegen gekozen. Hij nam nu de Noorse naam Haakon aan en hield zijn intocht in Oslo reeds op 28 Nov. 1905. Op 22 Juni 1906 werd hij te Trondhjem gekroond. Als koning heeft hij zijn taak steeds op strikt constitutionele wijze vervuld.

Toen op 9 Apr. 1940 de Duitsers Noorwegen binnenvielen, weigerde hij hun candidaat, de nationaal-socialist Vidkun Quisling, tot minister-president te benoemen. Nog twee maanden bleef de koning in het land; daarna week hij met de regering uit naar Engeland, om van daar uit de strijd voort te zetten. In Juni 1945, een maand na de bevrijding van Noorwegen, keerde koning Haakon naar zijn land terug. Uit ’s konings huwelijk met koningin Maud is één zoon geboren, kroonprins Olaf (1903), die in 1929 huwde met de Zweedse prinses Martha.

< >