gemeente van 5863 ha in het N.O. van Overijsel, met (1950) 5262 inw. (waarvan in 1947 95 pct Prot., 3 pct R.K. en 2 pct zonder gezindte). De bodem bestaat uit zand, beekklei en vergraven hoogveen.
Bouwland neemt 60 pct, grasland 40 pct van de oppervlakte cultuurgrond in beslag. In het westelijk deel van de gemeente, nl. in het dorp de Krim, draagt de landbouw het karakter van veenkoloniale akkerbouw. De industrie omvat een aardappelmeelfabriek (de Krim), zuivelindustrie, cement- en beton-industrie en een zilver-bewerkingsfabriek, de laatste alle in de hoofdplaats Gramsbergen (1947: 1075 inw.) gelegen aan de Vecht en aan de spoorlijn Zwolle Coevorden - Emmen. Andere buurschappen zijn Ane, Anerveen, Anevelde, Holthone, Holtheme, Loozen en den Velde.
De meeste inw. (1947: 1555) telt de veenkoloniale nederzetting de Krim. De gemeente is historisch zeer belangrijk door de slag bij Ane, in 1227 en door een verzameling voorwerpen van het slagveld in de gemeentelijke oudheidkamer.Lit.: Rapport betr. een welvaartsonderzoek in N.O.-Overijssel, omvattende de gemeenten Avereest, Gramsbergen, Hardenberg en Den Ham. Econ. techno!. Inst. Overijssel (Zwolle 1946).
