Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

GRAMPIANS

betekenis & definitie

(Grampian Mountains), reeds door Tacitus Mans Grampius genoemd, gebergte in Schotland tussen de Schotse laagvlakte en Glenmore met het Caledonische Kanaal, bedekt het grootste gedeelte van Midden-Schotland, van het uiterste punt van het schiereiland Kintyre in het Z.W. tot Kaap Kinnaird in het N.O. De grootste hoogten worden in het westelijk deel bereikt, o.a. de Ben Nevis (1343 m), in de Centraalketen de Cairn Celar (1021 m), de Noordelijke Grampians of het Cairngormgebergte met de Mac-dhui (1309 m) en de zuidelijke Grampians met de Ben Lawers (1214 m).

De bergketens zijn door diepe plistoceen-glaciale trogdalen met steile wanden gescheiden en daarin vindt men de prachtige Schotse meren, als Loch Awe, Loch Lomond, Loch Katherine enz. De voornaamste rivieren, zoals de Forth, de Tay, de Dee en de Spey, stromen alle naar de Noordzee. Het gebergte bestaat hoofdzakelijk uit gneis en oerleien, hier en daar doorbroken door graniet, porfier en bazalt. Tot de belangrijkste delfstoffen behoren ijzer, lood, zilver, topaas en bergkristal.

De hoogste gedeelten zijn meestal met kort gras, heide, mos en kreupelhout begroeid; ook vindt men er uitgestrekte venen, terwijl de dalen goede bouw- en weilanden opleveren. Het schilderachtige woeste landschap trekt jaarlijks duizenden bezoekers.

< >