Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

GRAN

betekenis & definitie

(1, Hongaars: Esztergom), vroeger comitaat aan de Donau in Hongarije, thans opgegaan in het district Komarom és Esztergom.

(2, Hongaars: Esztergom, Slowaaks: Ostrïhom, Latijn: Strigonium), gelegen op 47° 47' N.Br. en 18° 42' O.L., sedert 1929 Hongaarse „comitaatstad” en tevens hoofdstad van het rondom gelegen bestuursdistrict Komarom és Esztergom, spoorwegkruispunt op de rechteroever van de Donau, telt ca 17 000 inw. en bestaat uit de vrijstad, de bisschoppelijke stad, de St Thomas-voorstad en het St Georgeveld. Op een 57 in hoge heuvel ligt de basiliek, in 1821-1856 naar het model der St Pieterskerk te Rome gebouwd, die geldt als de grootste en prachtigste kerk van Hongarije. Gran is de zetel van een aartsbisschop, tevens primaat van Hongarije. Er zijn een seminarium, een aantal kloosters en een grote schilderijenverzameling.

De middelen van bestaan der bevolking zijn wijnbouw, gemengd boerenbedrijf, metaalwaren-, zeep- en borstelfabricage, bouwmaterialen- en spiritualiënindustrie en scheepvaart. In de nabijheid liggen minerale bronnen (voor baden gebruikt) en een bitterzoutbron. Gran is een der oudste steden van Hongarije en was in de 10de eeuw de residentie van de Hongaarse vorst Geisa, wiens zoon, later de eerste koning van Hongarije, Stephanus I, de Heilige, aldaar in 975 geboren en in 1000 gekroond werd; deze stichtte hier in 1001 het aartsbisdom. In de latere oorlogen heeft de stad veel te lijden gehad.

w. VAN DE BUNT.

< >