(horde komt van het Turks ordoe — leger) is de naam van een los samenhangend rijk, dat was voortgekomen uit het grote, door Djingiz-Chan gestichte Aziatische rijk. Het strekte zich uit over West-Siberië en Zuid-Rusland.
Stichter van het rijk van de Gouden Horde was Batoe (gest. 1255), zoon van Djingiz Chan’s oudste zoon Djoetsji. Deze had het W. van het grote rijk ter besturing ontvangen, maar stierf in 1227 vóór zijn vader. Batoe volgde hem op en begon in 1236 zijn grote veldtocht naar het W., waarbij het rijk der Wolga-Bulgaren onderworpen werd, terwijl invallen werden gedaan in Polen, Hongarije en Dalmatië. Van deze in 1243 eindigende veroveringstochten was het gevolg, dat alleen Zuiden Midden-Rusland aan de Mongolen, hier Tataren genoemd, onderworpen bleven.
De Russen onder Jaroslaw erkenden hem als souverein. Batoe was lange tijd de machtigste man in het grote Mongoolse Rijk. Na zijn dood kwam het rijk der Gouden Horde aan zijn afstammelingen om in 1502 geheel te verdwijnen door het opkomen van de Russische macht. Alleen het Rijk van de Krimtataren is nog tot in de 18de eeuw als overblijfsel van het Rijk van de Gouden Horde onder Turkse souvereiniteit blijven staan.Lit.: B. Spuler, Die Goldene Horde. Die Mongolen in Russland 1223-1502 (Leipzig 1943); A. N.
Nasonov, Mongoly i Rus. Istorija tatarskoj politiki na Rusi (De Mongolen en Rusland. Geschiedenis der Tataarse politiek in Rusland (Moskou en Leningrad 1940)); J. v. Hammer-Purgstall, Gesch. der Goldenen Horde im Kiptschak (Pest 1840).
