(1) is de naam van de Egyptische land-streek in de Oostelijke delta, die volgens het bijbelse verhaal (Gen. 45 : 10; 47 : 11, 27) op voorstel van Jozef aan de aartsvader Jakob en diens zoons werd toegewezen. Bedoeld is de lange, smalle, maar vruchtbare strook langs de Wadi-Tumilat en wellicht de daaraan in het Westen aansluitende driehoek tussen de tegenwoordige plaatsen Zakazik, Belbes en Aboe-Hammad.
De spoorlijn, die Port-Saïd met de hoofdstad Caïro verbindt, brengt de reizigers thans (beginnende bij Ismaïlïe) door dit gehele landschap. Hier had de Farao Ramses II zijn residentie gesticht (vgl. Exod. 1 : 11), op de plaats van de stad Soan of Tanis, bekend door de opgravingen door P. Montet sedert 1930.(2) is de naam van een Boeren-Republiek, welke van 1883 tot 1885 heeft bestaan in het huidige Britse Betsjoeanaland bij Mafeking. Evenals het gelijktijdige Stellaland rondom Vrijburg is het ontstaan doordat Boeren uit de Zuidafrikaanse Republiek, na het herstel van hun onafhankelijkheid in 1881, ingrepen in een strijd tussen inboorlingenhoofden en als beloning van de partij die zij aan de overwinning hielpen deze grond ontvingen. Aan de Britse imperialisten was dit een doom in het vlees, omdat deze republiekjes de enige geheel Britse verbinding tussen Kaapstad en het gebied ten N. van de Limpopo (het latere Rhodesië) afsneden. Bovendien konden zodoende de Boeren contact opnemen met de opkomende Duitse macht in Z.W.
Afrika (1884: Het Duitse protectoraat over Damara-land afgekondigd). In de Zuidafrikaanse Republiek steunde generaal Joubert de nieuwe republiekjes. Cecil Rhodes bewerkte daarom dat in de Conventie van Londen (1884) werd vastgesteld, dat Gosen en Stellaland grotendeels buiten het grondgebied van de Zuidafrikaanse Republiek vielen. Dit leidde tot de afkondiging van een Brits protectoraat, 30 Sept. 1885 gevolgd door inlijving bij Brits Betsjoeanaland.
De insluiting der Boerenrepublieken door Rhodes was hiermee begonnen.
PROF. DR M. BOKHORST
Lit.: W. J. Leyds, Het insluiten van de Boeren-Republieken (2 dln, Amsterdam 1914).
