baron (sedert 1914 graaf), Duits R.K. wijsgeer en staatsman (Darmstadt 31 Aug. 1843 - Ruhpolding, Opper-Beieren, 4 Jan. 1919), was van 1882-1912 gewoon hoogleraar te München. Sedert 1875 was hij lid van het Centrum in de Rijksdag (uitgezonderd van 1890-1896) en een der voornaamste woordvoerders dier partij bij sociale vraagstukken.
In 1909 werd hij voorzitter van de Centrumfractie in de Rijksdag en Febr. 1912 minister-president in Beieren. Hij was reeds in het begin van Wereldoorlog I zeer gekant tegen wat hij beschouwde als de slappe politiek van Bethmann-Hollweg. Hij nam 1 Nov. 1917 het Rijkskanselierschap over van Michaelis en was tegelijkertijd minister-president van Pruisen, wat zijn taak zeer verzwaarde. Hij vroeg en verkreeg in Sept. 1918 ontslag uit zijn beide ambten en werd opgevolgd door prins Max von Baden. Als staatsman streefde hij naar een nauwe samenwerking tussen Staat en Kerk en bestreed het socialisme, liberalisme en staatsabsolutisme. Als filosoof had hij grote invloed door zijn voortreffelijke studies op het gebied der antieke, middeleeuwse en moderne geschiedenis der filosofie en zijn voortdurend streven om de gegevens der Aristotelische filosofie te toetsen aan de uitkomsten der moderne wetenschap.Bibi.: Über die Grenzen der mechanischen Naturerklärung (1875); Albertus Magnus (1880); Naturrecht und Sozialpolitik (1893); Das Prinzip des Katholizismus und die Wissenschaft (1899); Augustin (1902); Recht, Staat und Gesellschaft (1906); Aufsätze und Reden sozialpol. Inhalts (1884); John Locke und die Schule von Cambridge (1892); Kleine Schriften zur Zeitgesch. u. Politik (1897); Descartes’ Beziehungen zur Scholastik (1897); Augustinus* Zitate bei Thomas von Aquin (1904); Erinnerungen aus meinem Leben (2 dln, 1919-1920).
Lit.: Festschr. G. von H. z. 70. Geburtstag (1913); Abhandlungen aus dem Gebiete der Philos. und ihrer Gesch., Festgabe z. 70. Geburtstag (1913); J* Hessen, von H. als Augustinusforscher (1919); K. von Hertling, Ein Jahr in der Reichskanzlei. Erinnerungen meines Vaters (1919); v. Grauert, Graf G. v.
H. (1920); V. Naumann, Profile (1930); A. F. Eickhoff, H. als Sozialpolitiker (1932); W. Polle, H. als Sozialphilosoph (Würzburg 1938).
