is de ambtenaar, belast met de invordering van alle inkomsten en ontvangsten der gemeente en met het doen van alle betalingen uit de gemeentekas (art. 120,121 NEDERLANDSE Gemeentewet). Hij wordt door de gemeenteraad, die in den regel een aanbeveling van twee personen, door B. en W. in te dienen, ontvangt, benoemd, geschorst of ontslagen (art. 113 Gemeentewet).
Dezelfde persoon kan ontvanger van meer dan één gemeente zijn, mits de bevolking van geen dier gemeenten 7500 zielen te boven gaat, de gemeenten aan elkaar grenzen en haar gezamenlijk zielental 15 000 niet overtreft (art. 3). De koningin kan voor de aldus bepaalde groep gemeenten aanwijzen, waar dezelfde persoon ontvanger zal zijn. De bepaling van art. 170 Gemeentewet, dat de Raad een regeling vaststelt omtrent verzekering van de gemeentegelden tegen benadeling door plaatselijke ambtenaren en bedienden of door anderen, is in de plaats getreden van de vroegere verplichte zekerheidsstelling, met name door de ontvanger. Deze doet jaarlijks rekening en verantwoording aan B. en W. (art. 123).
Zo dikwijls zij het vorderen, geeft hij hun inzage in de boeken en kas (art. 124), waarvan het opnemen ten minste eenmaal in elk kwartaal van het kalenderjaar geschiedt (art. 214).In BELGIË heeft de gemeenteontvanger opdracht om, alleen en onder zijn verantwoordelijkheid, de ontvangsten der gemeente te doen en tegen behoorlijke bevelschriften de betaalbaar gestelde uitgaven te vereffenen tot beloop van de voorziene credieten. (art. 121 G.W.). In de gemeenten die niet onder het toezicht staan van de arrondissementscommissaris, wordt de ontvanger, mits goedkeuring van de Provinciale Deputatie, door de gemeenteraad benoemd, geschorst en ontslagen. In de andere gemeenten wordt het ambt van gemeenteontvanger door gewestelijke ontvangers waargenomen. Deze gewestelijke ontvangers worden, op voordracht van de arrondissementscommissaris door de gouverneur benoemd; zij worden door de gouverneur geschorst en ontslagen, (art. 114 en i I4bis G.W.).
De wedde van de plaatselijke ontvangers wordt door de gemeenteraad, onder de goedkeuring van de Provinciale Deputatie, vastgesteld. De wedde van de gewestelijke ontvanger wordt door de provinciegouverneur vastgesteld (art. 122).
