Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

GAROET

betekenis & definitie

regentschap in West-Java, gelegen aan de bovenloop van de Tji Manoek op een hoogvlakte die naar het N. en O. onregelmatig helt en die als een groot labarpuinveld kan worden beschouwd. De Tji Manoek heeft in deze vlakte een diep ingesneden dal gevormd, waarop veel sawah’s liggen.

De omgevende berghellingen dragen hier en daar thee- (en kina-) aanplantingen. De bevolking vindt in de rijstbouw en de daarop aansluitende cultuur van tweede gewassen (aardnoten en tabak) de grondslag van haar bestaan. Ze heeft echter ook in de binnenvisserij, de djeroek- en aardappelteelt belangrijke bronnen van inkomsten. Genoemde visserij heeft plaats op de meren (bijv. die van Leles en Bagendit), op de sawah’s bij wijze van „tweede gewas” en in visvijvers, die vnl. voorkomen in het onderdistrict Trogong.

Het voornaamste centrum van de cultuur van de „djeroek Garoet” bevindt zich langs de weg van Garoet naar Tjibatoe. De aardappelcultuur treft men op een hoogte van 900-1000 m aan op de hellingen van de Papandajan en de Goentoer, vaak op verwaarloosde theetuinen.Het regentschap beslaat een oppervlakte van 3098,2 km2. Het telde in 1930 670 870 zielen w.o. 663 705 Soendanezen en 2638 Javanen. De sawah’s der bevolking besloegen een oppervlakte van 412,5 km2, de droge gronden een van 1141,77 km2. Het grondbezit is er zeer versnipperd; voor degenen, die te weinig grond bezaten en voor de grondbezitslozen vormden de groeiende weefnijverheid, de pannenbakkerij, de bereiding van groene thee en van kerftabak een bron van inkomsten.

De hoofdplaats Garoet, op een hoogte van 720 m boven zee gelegen, was voor Wereldoorlog II een centrum van toerisme en telde derhalve vele hotelbedrijven. Een bontweverij, die een fabriekmatig karakter had, verschafte vele handen werk. De plaats, die in 1930 25 000 inwoners telde, had dan ook een welvarend aanzien en nam steeds in bevolking toe. De jaren na 1945 waren echter door het ontbreken van orde en rust voor Garoet zeer nadelig.

Herhaaldelijk werden de bewoners en ook die van het regentschap opgeschrikt door rondtrekkende benden. Op Oudejaarsnacht 1949 kwam het in de kota tot een treffen tussen de Daroel Islam en de T.N.I. waarbij bijna 300 huizen en 2 moskeeën in as werden gelegd,

DR G. KUPERUS

Lit.: J. H. Brückmann, Meded. over de betekenis der djeroekcultuur in het distr. G., Landbouw 1928/’29 (nadere gegevens in Landbouw 1934/35); Soenario, Rapport betreff. een onderzoek n. d. prakt, mogelijkheden eener credietverstrekking t. bestrijd, v. verpanding van djeroekbomen in het regentschap G. (Volkscredietwezen 1936); K.

J. van Luijk, De Garoetsche Binnenvisscherij (Volkscredietwezen 1938); Idem, Enkele gegevens inzake de credietverhoudingen bij de aardappelcultuur i. h. regentschap G. (Volkscredietwezen 1939).

< >