Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 23-01-2023

FERDINAND (Napels)

betekenis & definitie

(Ferrante), naam van enige koningen van NAPELS.

Ferdinand I (1423 - 25 Jan. 1494), onechte zoon van Alfonsus V de Grootmoedige van Aragon, die ook Napels en Sicilië onder zijn scepter verenigd had. Een Statenvergadering te Napels gaf hem in 1443 de titel van prins van Calabrië en benoemde hem tot troonopvolger in het Napolitaanse koninkrijk. Na de dood van Alfonsus V (wiens wettige zoon Jan II Aragon, Sicilië, enz. erfde) weigerde paus Calixtus III, die suzereiniteitsrechten op Napels bezat, de bastaard Ferdinand in zijn bezit te bevestigen, terwijl ook de adel zich tegen hem verzette. Pius II erkende hem echter in 1458 en hielp hem zelfs, toen Jan van Calabrië, zoon van koning René, de rechten van het huis Anjou op Napels wilde doen gelden. Wel won Jan 7 Juli 1460 bij de Sarno, maar 18 Aug. 1462 bracht Ferdinand hem bij Troja een beslissende nederlaag toe, waarna hij ook de opstandige edelen wist te onderwerpen. Hij legde zich nu toe op de heropbeuring van zijn koninkrijk, doch de bereikte resultaten werden te niet gedaan door zijn latere oorlogen tegen de Turken (die van 1480-1481 Otranto bezet hielden) en Venetië, oorlogen die het land financieel te gronde richtten. Van 14851486 had hij opnieuw te kampen met een door paus Innocentius VIII gesteunde opstand van edelen die voor het huis Anjou opkwamen. Ferdinand bevorderde wetenschap, kunst en handel; voerde in 1474 te Napels de eerste boekdrukkerij in, maar maakte zich berucht door zijn wreedheid.

Hij was gehuwd met een zuster van Ferdinand de Katholieke van Aragon.

Ferdinand II (Napels 26 Juli 1469 - 5 Oct. 1496), zoon van Alfonsus II en kleinzoon van de voorgaande, volgde in 1495 zijn vader op. Hij moest weldra voor de Fransen naar Sicilië vluchten, maar herstelde na de terugtocht van Karel VIII zijn gezag in Napels (1496).

Lit.: E. Nunzianti, I primi anni di Ferdinando d’Aragona (Napoli 1898); J. Calmette, La politique espagnole dans la guerre de Ferrare (in: Rev. hist. XCII, 1906); Idem, La polit. espagn. dans l’affaire des barons napolitains, 1485-1492 (ibid. CX, 1912); E. Pontieri, Per la storia del regno di Ferrante I d’Aragona, re di Napoli (Napoli 1947).

< >