een in de 15de eeuw door de rederijkers uit het Frans overgenomen modewoord ter benaming van een recreatief spel (gelegenheidsspelen, abele spelen, kluchten), maar in de loop van de 16de eeuw van lieverlede meer uitsluitend gebezigd voor klucht, vermoedelijk omdat het vooral als grappig nastukje werd vertoond na het ernstige, allegorische spel van sinne.
Het onderscheidt zich van de middeleeuwse clute naar de inhoud door een sterke neiging tot historisering en satire, d.w.z. schildering van concrete, tijdelijke en plaatselijk bepaalde toestanden en opzettelijke hekeling van bepaalde laakbare praktijken; naar de vorm door een kunstiger bouw, ingewikkelder intrige, opsiering en verfraaiing van taal en rijmen en inlassing van kunstige strofische vormen, inzonderheid rondelen.
Lit.: J. J. Mak, Het toneel der rederijkers in de bloeitijd in Cult. Jaarb. voor de prov. Oostvlaanderen 1948 (Gent 1949); Idem, Vier Excellente duchten (Antwerpen 1950), als bijlage een lijst van nog bestaande esbatementen uit de 16de eeuw.
