(Gyrinidae) of ABC-zwemmers zijn een familie van kevers, die sterk aan het waterleven zijn aangepast. De volwassen kever (het „schrijverke” van Gezelle) leeft aan de oppervlakte van zoete wateren, waar hij, in kringen rondzwemmend, jacht maakt op allerlei kleinere dieren.
Hij zwemt daarbij met de beide achterste pootparen; de langere voorpoten zijn tot grijpen ingericht. Merkwaardig zijn deze dieren vooral door hun zintuigen. De samengestelde ogen zijn in tweeën gedeeld, zodat aan beide zijden van de kop één oog zich onder water bevindt en één in de lucht. Belangrijker echter dan de gezichtszin is voor deze insecten de mechanische zin, gelocaliseerd in de basis van de korte antennen. Volgens recente onderzoekingen zijn de dieren met behulp van deze organen in staat zowel trillingen van de waterspiegel waar te nemen als buigingen van het oppervlak, zoals deze voorkomen waar het water in aanraking is met een vast lichaam. Hierdoor is te verklaren, dat zij bij het volvoeren van hun snelle bewegingen nimmer tegen elkaar of tegen de wand van hun verblijf, c.q. waterplanten e.d., opbotsen. Bij dieren waarvan de antennen zijn weggenomen, is dit wel het geval.Deze kevertjes zijn dan ook met de hand bijna niet te vangen. Krijgt men ze eventueel toch te pakken, dan scheiden zij een onaangenaam ruikende vloeistof af. Overigens zoeken zij bij verontrusting hun heil in de diepte waar zij ook de nacht en ongunstige tijden doorbrengen. De larven leven eveneens in het water en zijn opmerkelijk door haar pootachtige tracheekieuwen (zie insecten).
DR G. BARENDRECHT
Lit.: zie kevers.
