zoon en leerling van Jacob Cornelisz. van Oostzaan of Amsterdam (Amsterdam ca 1495 -begr. 27 Juni 1567), schilder van portretten uit de Amsterdamse burgerij, die hij fors tegen een landschapsachtergrond of in een interieur uitbeeldt (o.a. de beeltenissen van de Occo’s). Voorts vervaardigde hij een aantal „Doelenstukken”, w.o. het vroegst bekende uit 1529.
De compositie is daarbij nog primitief; de figuren worden ten halven lijve in enige rijen achter en boven elkaar geplaatst. In tegenstelling tot de strakke koppen zijn de handen steeds gebarend.In het Landesmuseum te Stuttgart bevindt zich een triptiek, waarvan het middenpaneel, gedateerd 1526, een Madonna voorstelt, geschilderd door Jacob Cornelisz. van Amsterdam. Het landschap achter de Madonna en de vleugels met het jaartal 1530 zijn door Dirk Jacobsz. geschilderd. Andere werken, elders, zijn: twee altaarvleugels; het portret van een jonge vrouw; het bovengenoemde doelenstuk in drie delen uit 1529, afkomstig uit de Kloveniersdoelen, en een Doelenstuk uit 1563; twee schuttersstukken uit 1532 en 1561 en een mansportret uit 1548.
Lit.: Karel van Mander, Het schilderboeck (Haarlem 1604); Fr. Winkler, Die altniederländische Malerei (Berlin 1924); A. Riegl, Das holländische Gruppenportrait (Wien 1931); A. B. de Vries, Het Noord-Nederlandse Portret in de tweede helft van de 16de eeuw (Amsterdam 1934); M. J. Friedländer, Die altniederländische Malerei, dl XIII (Leiden 1935); G.
J. Hoogewerff, De Noord-Nederlandsche Schilderkunst dl III (’s-Gravenhage, 1939), V (1947).
