Grieks staatsman (ca 350 - ca 283 v. Chr.), uit eenvoudige familie geboren, man van bijzondere gaven, beroemd als redenaar en geleerde, die Cassander in 317 aan het hoofd van Athene stelde als strateeg (in 309/’8 was hij bovendien eerste archont).
Hij bekleedde deze functie 10 jaar en trachtte in die tijd de staatkundige denkbeelden van Aristoteles in toepassing te brengen. Volgens sommigen heeft Athene nooit groter welvaart gekend dan onder zijn bestuur. De Atheners eerden hem met talrijke standbeelden. Hij moest echter in 307 wijken voor Demetrius Poliorketes en vluchtte naar Egypte, waar koning Ptolemaeus II Philadelphos hem gastvrij opnam. Hij behoorde tot de geleerden aan diens hof, was echter geen leider van de grote bibliotheek zoals Pseudo-Aristeas beweert (die hem bovendien het initiatief toeschrijft van het vervaardigen van de zgn. Septuaginta). Het heet, dat hij later in ongenade is gevallen en ca 283 in Egypte is vermoord. Van zijn talrijke geschriften over wijsbegeerte, staat- en letterkunde is weinig overgebleven; een boek, over „stijl” (peri hermeneias), dat op zijn naam staat, is waarschijnlijk van een naamgenoot uit de 1ste eeuw v. Chr.Bibl.: Fragmenten in C. en T. Müller, Fragmenta hist. graec. II (1848). Uitg. v. d. latere Demetrius: De elocutione liber rec. L. Radermacher (Leipzig 1901), Demetrius on style, with introd., transl. etc. by W. Rhys Roberts (Cambridge 1902), vgl. H. V. Apfel, Literary quotation in D.’s peri hermeneias (N.Y. Col. Univ. 1935).
Lit.: E. Berve, Das Alexanderreich auf prosopogr. Grundlage II (München 1926); E. Bayer, Demetrius Phalereus der Athener, diss. Tübingen (1942).
