of kyklopen, wezens, die in de Griekse mythologie op drie wijzen worden voorgesteld. Bij Homerus zijn zij woeste, eenogige, reusachtige bewoners van een westelijk land (Sicilië?), zoals Polyphemos.
Volgens Hesiodos waren zij, drie in getal, zonen van Ouranos en Gaia, nl. Brontes, Steropes en Arges. Zij smeedden bliksemschichten voor Zeus in diens strijd tegen de Titanen, als dank omdat hij hen bevrijd had uit de onderaardse kerker, waarin zij door Kronos waren geworpen. Van die tijd af waren zij helpers van Zeus, doch werden later door Apollo gedood, omdat zij de bliksem gesmeed hadden, waarmede Zeus Asklepios doodde.
Volgens een andere sage hadden zij hun werkplaats in de Etna en andere vulkanen, waar zij werkzaam waren voor Hephaistos. Een derde soort van Cyclopen bouwde uit ongehouwen rotsblokken de zgn. Cyclopische muren; men vindt deze thans in de bouwvallen van Mykene en Tiryns, en ook elders in Griekenland en Italië. Omtrent de oorsprong van de mythe heerst onzekerheid. Sommigen houden de Cyclopen voor demonen van het vuur.
