(1, geneeskunde) betekent letterlijk kaars (Frans) doch is tevens de naam van een heelkundig instrument, dat gebruikt wordt om een nauw kanaal te verwijden (dilateren) door het inbrengen van de ene bougie na de andere in steeds toenemende dikte. In tegenstelling tot catheters zijn bougies niet doorboord.
Wordt gebruikt bij de behandeling van vernauwingen in urethra (strictuur), oesophagus (stenose), endeldarm of traankanaal. De maat wordt aangegeven volgens de filière van Charrière. De doorsnede neemt bij ieder volgend F nummer toe met */, millimeter, van Vs-10 mm. De vaste bougies of sondes zijn van vernikkeld staal, de halfvaste van gesponnen zijde of nylon, versteD vigd met lak. De halfvaste zijn recht en c hebben aan het einde soms een knop; de dunste heten filiforme c bougies. De stalen sondes zijn aan het einde gebogen; één bocht is sonde van Roser, twee bochten is sonde van Béniqué.(2, techniek), de in de cylinderkop van benzinemotoren ingeschroefde vonkbrug (z auto). De vonk springt over tussen A en B (fig.) en brengt de in de cylinder aangezogen en gecomprimeerde lading op het juiste ogenblik tot ontbranding. De hoog gespannen stroom wordt door de bougiekabel boven aan de spil B toegevoerd. De stift A zit in het huis G en is door de schroefdraad daarvan met de „massa” verbonden. Er mag tussen A en B geen contact zijn, het stuk F is daartoe uitgevoerd van isolerend materiaal als speksteen, steatiet, micaschijfjes, sinterkorund e.d., G en D is pakking, die door de moer E wordt aangedrukt. A en B steken in de verbrandingsruimte van de motor uit, mogen niet gaan gloeien of wegteren en worden van Ni-staal vervaardigd.
De warmtebelasting van het isolerende stuk F is zeer hoog. De kwaliteit van dit stuk maakt de duurte van de bougie uit.
