Bengaals nationalist (Cuttack, Orissa, 23 Jan. 1897 - vliegveld Taihokoe, Japan, 23 Aug. 1945), begaf zich na studie te Galcutta en Cambridge in het politieke leven van Brits-Indië. In 1921 organiseerde hij de algemene staking, waarmee de prins van Wales (de latere Edward VIII) te Calcutta begroet werd.
Hiervoor moest hij met zes maanden gevangenisstraf boeten; een lot, dat hij nog vele malen zou moeten ondergaan. Zijn strijdmiddelen en doeleinden waren radicaler dan die van Gandhi. Hij verliet dan ook weldra deze leider en stichtte met zijn landgenoot C. R. Das in het kader van het Congres de waraj-partij, die vooral in Bengalen grote macht verwierf. In 1930 werd hij, toen hij weer eens in de gevangenis zat, tot burgemeester van Calcutta gekozen.
Met Nehroe stichtte hij de Onafhankelijkheidsliga, die geen dominion-status, doch onafhankelijkheid voor Indië wenste. Dikwijls bleek hij echter ook voor deze medewerkers te onverzoenlijk ten aanzien van het Britse gezag. Zo moest hij, nadat hij na een vijfjarige ballingschap in Europa tot voorzitter van het Congres was benoemd, weldra aftreden wegens onenigheid met elementen in de partij, die een compromis met Engeland niet wilden uitsluiten. In 1941 ontsnapte hij aan zijn bewakers en verdween uit Indië. Na het uitbreken van de oorlog met Japan dook hij op in Singapore, waar hij 21 Oct. 1943 onder Japanse protectie de „voorlopige regering van Indië” stichtte en het „vrije Indische leger”, vnl. bestaande uit vrijgelaten Indische krijgsgevangenen, organiseerde. In de verwarde dagen van Japans capitulatie kwam hij bij een vliegtuigongeluk om het leven.
